महाराष्ट्र राज्यातील प्रभावशाली व्यक्तिमत्त्व | Famous Personalities of Maharashtra in Marathi | भाग: 11 | महाराष्ट्राची ओळख | मराठी सल्ला
भारतातील सर्वात श्रीमंत राज्य असलेल्या महाराष्ट्राचे संपूर्ण भारताच्या विकासात मोठे योगदान आहे. विज्ञान, क्रीडा, राजकारण, कला, सामाजिक सुधारणा किंवा चित्रपट अशा अनेक महत्त्वाच्या व्यक्तींनी आपापल्या क्षेत्रात भरीव योगदान दिलेले आहे, अशा अनेक व्यक्तींचेही महाराष्ट्र हे घर आहे. आज आपण महाराष्ट्रातील टॉप 20 प्रसिद्ध व्यक्तींबद्दल जाणून घेणार आहोत. हे प्रसिद्ध महाराष्ट्रीयन ‘हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स’ (HPI) द्वारे क्रमवारीत आहेत. (Famous Personalities of Maharashtra in Marathi)
महाराष्ट्र राज्यातील प्रभावशाली व्यक्तिमत्त्व | Famous Personalities of Maharashtra in Marathi
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर (Dr. Babasaheb Ambedkar) (HPI – 75.72)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे महाराष्ट्रातील सर्वकाळातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तिमत्व आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 75.72 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 123 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. डॉ. आंबेडकर हे आजवरचे सर्वात ज्ञानी भारतीय म्हणून ओळखले जातात.
डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर (१४ एप्रिल १८९१ – ६ डिसेंबर १९५६), ज्यांना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणूनही ओळखले जाते, ते इतिहासातील अग्रगण्य बहुभाषिकांपैकी एक होते. ते तत्त्वज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ, न्यायशास्त्रज्ञ, राजकारणी, समाजसुधारक, पत्रकार, वकील, लेखक, मानववंशशास्त्रज्ञ, धर्मशास्त्रज्ञ, समाजशास्त्रज्ञ, राजकीय शास्त्रज्ञ, पर्यावरणवादी, शिक्षणतज्ज्ञ, घटनाकार, बहुभाषिक, भाषाशास्त्रज्ञ, वक्ते, इतिहासकार इत्यादी होते. डॉ. आंबेडकरांना प्रजासत्ताक भारताचे जनक म्हणूनही ओळखले जाते.
डॉ.आंबेडकर हे दलितांचे महान नेते होते, ज्यांनी हिंदू धर्माचा त्याग करून दलित बौद्ध चळवळीला प्रेरणा दिली. त्यांना “भारतीय राज्यघटनेचे जनक” म्हणून ओळखले जाते, ज्यांनी संविधान सभा वादातून भारताच्या संविधानाचा मसुदा तयार करणाऱ्या समितीचे नेतृत्व केले आणि जवाहरलाल नेहरूंच्या पहिल्या मंत्रिमंडळात कायदा आणि न्याय मंत्री म्हणून काम केले.
1956 मध्ये त्यांनी लाखो अनुयायांसह बौद्ध धर्म स्वीकारला आणि भारतात बौद्ध धर्माचे पुनरुज्जीवन केले. सम्राट अशोकानंतर भारतात बौद्ध धर्माच्या प्रसारासाठी सर्वात जास्त काम बाबासाहेबांनी केले. 2012 मध्ये हिस्ट्री TV18 आणि CNN IBN द्वारे केलेल्या आउटलुक इंडियाने केलेल्या आंतरराष्ट्रीय सर्वेक्षणात डॉ. आंबेडकर यांना वल्लभभाई पटेल आणि जवाहरलाल नेहरू यांच्या पुढे “सर्वश्रेष्ठ भारतीय” म्हणून निवडण्यात आले. या मतदानात सुमारे दोन कोटी मतदान झाले.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हा हिंदी विकिपीडिया आणि मराठी विकिपीडिया या दोन्हींवर सर्वाधिक वाचला जाणारा दुसरा लेख आहे. मराठी विकिपीडियावर त्यांची प्रचंड लोकप्रियता आहे.
छत्रपती शिवाजी महाराज (HPI – 74.13)
हिस्टोरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, छ. शिवाजी महाराज हे महाराष्ट्रातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात लोकप्रिय व्यक्ती आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 74.13 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 60 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. शिवाजी महाराज हे सर्वात प्रसिद्ध मराठी राजा तसेच तिसरे सर्वात प्रसिद्ध भारतीय शासक आहेत.
शिवाजी शहाजी भोसले (१९ फेब्रुवारी १६३० – ३ एप्रिल १६८०), ज्यांना छत्रपती शिवाजी महाराज म्हणूनही ओळखले जाते, ते एक भारतीय शासक आणि भोसले मराठा घराण्याचे सदस्य होते. त्यांनी विजापूरच्या ढासळत्या आदिलशाही सल्तनतीपासून स्वतःचे स्वतंत्र राज्य निर्माण केले, ज्यामुळे मराठा साम्राज्याचा उदय झाला. १६७४ मध्ये रायगड किल्ल्यावर त्यांच्या राज्याचा ‘छत्रपती’ म्हणून औपचारिक राज्याभिषेक करण्यात आला.
मराठी विकिपीडियावर सर्वाधिक वाचल्या जाणाऱ्या लेखांमध्ये शिवाजी महाराजांचा लेख पहिल्या क्रमांकावर आहे. म्हणजेच महाराष्ट्रातील लोकांमध्ये ते सर्वात लोकप्रिय व्यक्तिमत्व आहेत.
राणी लक्ष्मीबाई (HPI – 68.91)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, राणी लक्ष्मीबाई हे सर्व काळातील तिसरे सर्वात प्रसिद्ध मराठी व्यक्तिमत्त्व आहे. हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) 68.91 आहे. त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर ६२ वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. त्या महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध महिला आहेत.
झाशीची राणी लक्ष्मीबाई (१९ नोव्हेंबर १८२८ – १८ जून १८५८) महाराजा गंगाधर राव यांच्या पत्नी म्हणून १८४३ ते १८५३ या काळात झाशीच्या मराठा संस्थानाची राणी होती. ती 1857 च्या भारतीय बंडखोरीतील प्रमुख व्यक्तींपैकी एक होती आणि भारतीय राष्ट्रवादीसाठी भारतातील ब्रिटीश राजवटीच्या प्रतिकाराचे प्रतीक बनली. राणी लक्ष्मीबाई यांचा जन्म वाराणसी शहरातील एका मराठी कर्हाडे ब्राह्मण कुटुंबात झाला.
भास्कराचार्य II (HPI – 67.74)
ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांकानुसार, भास्कराचार्य महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये चौथ्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) ६७.७४ आहे आणि त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर ५५ वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
भास्कर II (1114 – 1185), ज्याला भास्कराचार्य म्हणूनही ओळखले जाते, हे एक भारतीय गणितज्ञ आणि खगोलशास्त्रज्ञ होते. त्यांच्या मुख्य ग्रंथ सिद्धांत शिरोमणीच्या श्लोकांवरून असा अंदाज लावता येतो की त्यांचा जन्म 1114 मध्ये विज्जदविडा (विज्जलविदा) येथे झाला आणि पश्चिम घाटाच्या सह्याद्री पर्वत रांगेत त्यांचे वास्तव्य होते, जे सध्याचे चाळीसगावातील पाटण शहर असल्याचे मानले जाते.
स्मारकावर अमर झालेले ते एकमेव प्राचीन गणितज्ञ आहेत. महाराष्ट्रातील एका मंदिरात त्यांचा नातू चांगदेव याने बनवलेला एक शिलालेख आहे, ज्यात भास्कराचार्यांच्या पितृवंशाची त्यांच्या आधीच्या अनेक पिढ्यांची तसेच त्यांच्या नंतरच्या दोन पिढ्यांची यादी आहे. कोलब्रुक जो पहिला युरोपियन होता (१८१७) भास्कराचार्य II च्या गणिताच्या क्लासिक्सचे भाषांतर करणारा तो कुटुंबाचा संदर्भ गोदावरीच्या काठावर राहणारे महाराष्ट्रीयन ब्राह्मण आहे.
बाळ गंगाधर टिळक (HPI – 66.89)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, बाळ गंगाधर टिळक हे महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 5 व्या क्रमांकावर आहेत. त्याचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 66.89 आहे. त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर ४८ वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
बाळ गंगाधर टिळक (23 जुलै 1856 – 1 ऑगस्ट 1920) हे एक भारतीय लेखक, पत्रकार, शिक्षक आणि स्वराज्याची मागणी करणारे स्वातंत्र्य कार्यकर्ते होते. त्यांना लोकमान्य टिळक म्हणूनही ओळखले जाते. टिळक हे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचे पहिले नेते होते. ब्रिटिश वसाहतवादी अधिकाऱ्यांनी त्यांना “भारतीय अशांततेचे जनक” म्हटले होते.
टिळक हे ‘स्वराज्य’ अर्थात ‘स्वराज्य’चे पहिले आणि प्रबळ पुरस्कर्ते आणि भारतीय चेतनेतील एक मजबूत कट्टरपंथी होते. “स्वराज्य हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि तो मी मिळवणारच!” या वाक्यासाठी ते ओळखले जातात. त्यांनी बिपिन चंद्र पाल, लाला लजपत राय, अरबिंदो घोष, व्ही.ओ. चिदंबरम पिल्लई आणि मुहम्मद अली जिना यांच्यासह अनेक भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस नेत्यांशी घनिष्ठ युती केली.
सावित्रीबाई फुले (HPI – 66.77)
ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) नुसार, सावित्रीबाई फुले महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 6 व्या क्रमांकावर आहेत. त्याचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 66.77 आहे. त्यांचे चरित्र 28 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये विकिपीडियावर उपलब्ध आहे. त्या महाराष्ट्रातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या प्रसिद्ध महिला व्यक्तिमत्त्व आहेत.
महाराष्ट्रातील एक महान समाजसुधारक, शिक्षणतज्ज्ञ आणि कवयित्री, सावित्रीबाई फुले यांनी त्यांचे पती जोतिराव फुले यांच्यासमवेत महाराष्ट्रात महिलांचे अधिकार सुधारण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. तिला भारतातील स्त्रीवादी चळवळीचे प्रणेते मानले जाते. सावित्रीबाई आणि त्यांच्या पतीने 1848 मध्ये भिडे वाड्यात पुण्यातील पहिली आधुनिक भारतीय मुलींची शाळा स्थापन केली. त्यांनी जात आणि लिंगाच्या आधारावर लोकांवरील भेदभाव आणि अन्याय दूर करण्याचे काम केले.
3 जानेवारी 2017 रोजी, सर्च इंजिन Google ने सावित्रीबाई फुले यांची 186 वी जयंती Google डूडलद्वारे चिन्हांकित केली.
लता मंगेशकर (HPI – 64.47)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, लता मंगेशकर महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 7व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) ६४.४७ आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र ७३ वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध महिलांमध्ये तिचा तिसरा क्रमांक लागतो.
पार्श्वगायिका आणि अधूनमधून संगीतकार लता मंगेशकर (28 सप्टेंबर 1929 – 6 फेब्रुवारी 2022) यांना भारतातील सर्वात महान आणि प्रभावशाली गायिका म्हणून ओळखले जाते. आठ दशकांच्या कारकिर्दीत भारतीय संगीत उद्योगातील तिच्या योगदानामुळे तिला “क्वीन ऑफ मेलोडी”, “नाइटिंगेल ऑफ इंडिया” आणि “व्हॉईस ऑफ द मिलेनियम” या सन्माननीय पदव्या मिळाल्या आहेत.
लता मंगेशकर यांनी छत्तीसहून अधिक भारतीय भाषा आणि काही परदेशी भाषांमध्ये गाणी रेकॉर्ड केली. त्यांच्या कारकिर्दीत त्यांना अनेक सन्मान मिळाले. 1989 मध्ये भारत सरकारने त्यांना दादासाहेब फाळके पुरस्कार प्रदान केला. 2001 मध्ये, राष्ट्रासाठी त्यांच्या योगदानाची दखल घेऊन त्यांना भारतरत्न प्रदान करण्यात आला; तो M.S. सुब्बुलक्ष्मी यांच्यानंतर हा सन्मान मिळविणाऱ्या त्या फक्त दुसऱ्या महिला गायिका आहेत. 2007 मध्ये फ्रान्सने त्यांना सर्वोच्च नागरी पुरस्कार, ऑफिसर ऑफ नॅशनल ऑर्डर ऑफ द लीजन ऑफ ऑनरने सन्मानित केले.
नथुराम गोडसे (HPI – 63.42)
हिस्टोरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, नथुराम गोडसे हे महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 9व्या क्रमांकावर आहेत. हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) 63.42 आहे. त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर ४९ विविध भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
अनेक लोक त्यांच्या चांगल्या कृत्यांमुळे प्रसिद्ध आहेत, परंतु काही लोक त्यांच्या वाईट कृत्यांमुळे प्रसिद्ध आहेत आणि नथुराम गोडसे हे असेच एक उदाहरण आहे.
नथुराम विनायक गोडसे (19 मे 1910 – 15 नोव्हेंबर 1949) हा महात्मा गांधींचा मारेकरी होता. त्यांचा जन्म एका महाराष्ट्रीयन चित्पावन ब्राह्मण कुटुंबात झाला. ते महाराष्ट्रातील हिंदू राष्ट्रवादी होते ज्यांनी ३० जानेवारी १९४८ रोजी नवी दिल्लीतील बिर्ला हाऊस येथे एका बहु-विश्वास प्रार्थना सभेत महात्मा गांधींच्या छातीवर तीन वेळा गोळ्या झाडल्या.
गोडसे हे हिंदू महासभा या राजकीय पक्षाचे सदस्य होते; आणि राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे (RSS) सदस्यही होते. गोडसेचा असा विश्वास होता की गांधींनी 1947 च्या भारताच्या फाळणीदरम्यान ब्रिटिश भारतातील मुस्लिमांच्या राजकीय मागण्यांना पाठिंबा दिला होता.
गोपाळ कृष्ण गोखले (HPI – 61.66)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, गोपाळ कृष्ण गोखले हे महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 10 व्या क्रमांकावर आहेत. हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) 61.66 आहे. त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर ३६ वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
गोपाळ कृष्ण गोखले (9 मे 1866 – 19 फेब्रुवारी 1915) हे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील भारतीय ‘मध्यम’ राजकीय नेते आणि समाजसुधारक होते. ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आणि सर्व्हंट्स ऑफ इंडिया सोसायटीचे संस्थापक होते. समाजात तसेच काँग्रेस आणि इतर विधान मंडळांमध्ये सेवा केली आणि भारतीय स्वराज्य आणि सामाजिक सुधारणांसाठी प्रचार केला.
गोखले हे काँग्रेस पक्षाच्या मध्यम गटाचे नेते होते, विद्यमान सरकारी संस्थांसोबत काम करून सुधारणांचा पुरस्कार करत होते आणि पूना असोसिएशन किंवा पूना पब्लिक असेंब्लीचे प्रमुख सदस्य होते. नंतरच्या सुरुवातीच्या काळात गोखले हे महात्मा गांधींचे प्रसिद्ध मार्गदर्शक होते.
विनोबा भावे (HPI – 61.33)
हिस्टोरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, आचार्य विनोबा भावे हे महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 11 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 61.33 आहे आणि विकिपीडियावरील त्यांचे लेख 36 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहेत.
विनायक नरहरी भावे (11 सप्टेंबर 1895 – 15 नोव्हेंबर 1982), ज्यांना विनोबा भावे म्हणूनही ओळखले जाते, ते अहिंसा आणि मानवी हक्कांचे मराठी पुरस्कर्ते होते. अनेकदा ‘आचार्य’ म्हणून ओळखले जाणारे भावे भूदान चळवळीसाठीही ओळखले जातात. त्यांना भारताचे राष्ट्रीय शिक्षक आणि महात्मा गांधींचे आध्यात्मिक उत्तराधिकारी मानले जाते. ते एक प्रख्यात तत्त्वज्ञ होते. गीतेचे त्यांनी ‘गीताई’ नावाने मराठी भाषेत भाषांतर केले आहे.
1958 मध्ये, भावे हे कम्युनिटी लीडरशिपसाठी आंतरराष्ट्रीय रॅमन मॅगसेसे पुरस्काराचे पहिले प्राप्तकर्ते होते. 1983 मध्ये त्यांना मरणोत्तर भारतरत्नही देण्यात आला होता.
महात्मा ज्योतीराव फुले (Mahatma Jyotiba Phule) (HPI – 60.87)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, महात्मा फुले हे सर्व काळातील 13 वे सर्वात प्रसिद्ध महाराष्ट्रीयन आहेत. हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) 60.87 आहे. त्यांचे चरित्र 20 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये विकिपीडियावर उपलब्ध आहे.
जोतिराव गोविंदराव फुले (११ एप्रिल १८२७ – २८ नोव्हेंबर १८९०), हे महात्मा फुले म्हणूनही ओळखले जातात, हे महाराष्ट्रातील एक भारतीय समाजसेवक, विचारवंत, जातीविरोधी समाजसुधारक आणि लेखक होते. त्यांचे कार्य अस्पृश्यता आणि जातिव्यवस्थेचे निर्मूलन आणि स्त्रियांना आणि अत्याचारित जातीच्या लोकांना शिक्षित करण्याच्या त्यांच्या प्रयत्नांसह अनेक क्षेत्रात पसरले. ते आणि त्यांची पत्नी सावित्रीबाई फुले हे भारतातील स्त्री शिक्षणाचे प्रणेते होते.
फुले यांनी १८४८ मध्ये पुण्यातील तात्यासाहेब भिडे यांच्या निवासस्थानी किंवा भिडेवाडा येथे मुलींसाठी पहिली शाळा सुरू केली. खालच्या जातीतील लोकांना समान अधिकार मिळावेत यासाठी त्यांनी आपल्या अनुयायांसह सत्यशोधक समाज (सत्यशोधक समाज) ची स्थापना केली. सर्व धर्म आणि जातीचे लोक या संघटनेचा एक भाग असू शकतात ज्यांनी शोषित वर्गाच्या उत्थानासाठी कार्य केले. फुले हे महाराष्ट्रातील सामाजिक सुधारणा चळवळीतील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व मानले जाते. 1888 मध्ये महाराष्ट्रीय समाजसेवक विठ्ठलराव कृष्णाजी वांदेकर यांच्या हस्ते त्यांना ‘महात्मा’ या पदवीने गौरविण्यात आले.
विनायक दामोदर सावरकर (Vinayak Damodar Savarkar) (HPI – 60.68)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, विनायक दामोदर सावरकर हे आतापर्यंतचे 14 वे सर्वात प्रसिद्ध महाराष्ट्रीयन आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 60.68 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 32 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
विनायक दामोदर सावरकर (28 मे 1883 – 26 फेब्रुवारी 1966), हे भारतीय राजकारणी, कार्यकर्ते आणि लेखक होते. १९२२ मध्ये रत्नागिरीतील तुरुंगवासात त्यांनी ‘हिंदुत्व’ या हिंदू राष्ट्रवादी राजकीय विचारसरणीचा विकास केला.
सावरकर हे हिंदू महासभेतील प्रमुख व्यक्तिमत्त्व होते. ते हिंदू महासभेत सामील झाले आणि भारताचे सार म्हणून सामूहिक “हिंदू” ओळख निर्माण करण्यासाठी चंद्रनाथ बसू यांनी प्रथम तयार केलेला ‘हिंदुत्व’ हा शब्द लोकप्रिय केला. सावरकर नास्तिक होते पण हिंदू तत्वज्ञानाचे व्यावहारिक अभ्यासक होते.
प्रतिभाताई पाटील (Pratibhatai Patil) (HPI – 59.71)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये प्रतिभा देवीसिंह पाटील यांचा 15वा क्रमांक लागतो. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 59.71 आहे आणि त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर 86 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध महिला व्यक्तिमत्त्वांमध्ये तिचा चौथा क्रमांक लागतो. (Famous Personalities of Maharashtra in Marathi)
प्रतिभा देवीसिंह पाटील (जन्म: 19 डिसेंबर 1934) या भारतीय राजकारणी आणि वकील आहेत ज्यांनी 2007 ते 2012 पर्यंत भारताचे 12 वे राष्ट्रपती म्हणून काम केले. भारताच्या राष्ट्रपती बनणाऱ्या त्या पहिल्या महिला आहेत. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या सदस्या म्हणून, तिने यापूर्वी 2004 ते 2007 पर्यंत राजस्थानच्या राज्यपाल म्हणून काम केले आणि 1991 ते 1996 या काळात त्या लोकसभेच्या सदस्य होत्या. त्यांचा जन्म 19 डिसेंबर 1934 रोजी महाराष्ट्रातील जळगाव जिल्ह्यातील नडगाव या गावात एका मराठी राजपूत कुटुंबात झाला.
छत्रपती संभाजी महाराज (Chatrapati Sambhaji Maharaj) (HPI – 58.48)
ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) नुसार, छत्रपती संभाजी महाराज महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध लोकांमध्ये 16 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 58.48 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 23 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
संभाजी भोसले (१४ मे १६५७ – ११ मार्च १६८९) हे मराठा साम्राज्याचे दुसरे छत्रपती होते, ज्यांनी १६८१ ते १६८९ पर्यंत राज्य केले. ते मराठा साम्राज्याचे संस्थापक शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र होते. मराठा साम्राज्य आणि मुघल साम्राज्य, तसेच गोव्यातील सिद्दी, म्हैसूर आणि पोर्तुगीज यांसारख्या इतर शेजारील शक्तींमध्ये चालू असलेल्या युद्धांमुळे संभाजी महाराजांच्या कारकिर्दीला आकार दिला गेला. त्यांनी मरेपर्यंत 9 वर्षे मराठा प्रदेशाचे रक्षण केले. औरंगजेबाने त्यांचा विश्वासघात केला आणि क्रूर छळ करून त्यांची हत्या केली. संभाजीच्या मृत्यूनंतर, त्याचा भाऊ राजाराम पहिला हा पुढील छत्रपती म्हणून गादीवर आला आणि त्याने मुघल-मराठे युद्ध चालू ठेवले. (Famous Personalities of Maharashtra in Marathi)
पंडिता रमाबाई (Pandita Ramabai) (HPI – 57.63)
हिस्टोरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, पंडिता रमाबाई महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 17 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 57.63 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 29 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध महिला व्यक्तिमत्त्वांमध्ये तिचा 5वा क्रमांक लागतो.
पंडिता रमाबाई सरस्वती (२३ एप्रिल १८५८ – ५ एप्रिल १९२२) एक भारतीय समाजसुधारक होत्या. कलकत्ता विद्यापीठाच्या विद्याशाखेच्या परीक्षेनंतर संस्कृत विद्वान म्हणून पंडिता आणि सरस्वती ही पदवी मिळविणाऱ्या त्या पहिल्या महिला होत्या. 1889 च्या काँग्रेस अधिवेशनात त्या दहा महिला प्रतिनिधींपैकी एक होत्या. (Famous Personalities of Maharashtra in Marathi)
महाराणी ताराबाई (Maharani Tarabai) (HPI – 57.61)
ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) नुसार, राणी ताराबाई महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये 18 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 57.61 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 26 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. महाराष्ट्रातील सर्वात प्रसिद्ध महिला व्यक्तिमत्त्वांमध्ये तिचा सहावा क्रमांक लागतो.
ताराबाई भोसले (१६७५ – १७६१) या १७०० ते १७०८ या काळात भारतातील मराठा साम्राज्याच्या प्रतिनिधी होत्या. त्या छत्रपती राजाराम भोंसले यांच्या राणी आणि साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सून होत्या. तिच्या पतीच्या मृत्यूनंतर मराठा प्रदेशांवर मुघलांच्या ताब्याचा प्रतिकार जिवंत ठेवण्याच्या भूमिकेबद्दल आणि तिचा मुलगा शिवाजी II च्या अल्पसंख्याक काळात कारभारी म्हणून काम केल्याबद्दल तिचे कौतुक केले जाते. (Famous Personalities of Maharashtra in Marathi)
नानासाहेब पेशवे द्वितीय (Nanasaheb Peshva ll) (HPI – 57.04)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध व्यक्तींमध्ये नानासाहेब पेशवे द्वितीय 19 व्या क्रमांकावर आहेत. हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) 57.04 आहे. त्यांचे चरित्र विकिपीडियावर २६ वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.
नानासाहेब पेशवे द्वितीय (१९ मे १८२४ – २४ सप्टेंबर १८५९) हे पेशवे, मराठा साम्राज्याचे थोर आणि सेनानी होते, ज्यांनी १८५७ च्या बंडाच्या वेळी कानपूर (काऊनपूर) येथे बंडाचे नेतृत्व केले. निर्वासित मराठा पेशवा बाजी राव द्वितीय यांचे दत्तक पुत्र नानासाहेब यांना ईस्ट इंडिया कंपनीकडून पेन्शन मिळण्यास पात्र असल्याचा विश्वास होता, परंतु अंतर्निहित कराराचे मुद्दे अस्पष्ट आहेत.
वडिलांच्या मृत्यूनंतर पेन्शन सुरू ठेवण्यास कंपनीने नकार दिल्याने त्यांना बंडात सामील होण्यास प्रवृत्त केले. त्यांनी कानपूर येथील ब्रिटिश चौकीला आत्मसमर्पण करण्यास भाग पाडले, नंतर वाचलेल्यांचा कत्तल केला आणि काही दिवस कानपूरचा ताबा घेतला. कानपूर ताब्यात घेतलेल्या ब्रिटिश सैन्याने त्याच्या सैन्याचा पराभव केल्यावर तो नंतर गायब झाला. नंतर तो नेपाळमधील नैमिशा जंगलात पळून गेला जेथे 1859 मध्ये त्याचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते. (Famous Personalities of Maharashtra in Marathi)
आनंदीबाई जोशी (Anandibai Joshi) (HPI – 56.26)
हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) नुसार, आनंदीबाई गोपाळराव जोशी या सर्व काळातील 20 व्या सर्वात प्रसिद्ध मराठी व्यक्ती आहेत. त्यांचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) 56.26 आहे आणि विकिपीडियावर त्यांचे चरित्र 33 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध महिला व्यक्तिमत्त्वांमध्ये तिचा 7वा क्रमांक लागतो.
डॉ आनंदीबाई गोपाळ जोशी (३१ मार्च १८६५ – २६ फेब्रुवारी १८८७) या पाश्चात्य औषधांच्या पहिल्या भारतीय महिला डॉक्टर होत्या. युनायटेड स्टेट्समध्ये पाश्चात्य वैद्यकशास्त्रात दोन वर्षांची पदवी घेऊन शिक्षण घेणारी आणि पदवी मिळवणारी ती भारतातील पहिली महिला होती. 31 मार्च 2018 रोजी, Google ने त्यांच्या 153 व्या जयंतीनिमित्त Google डूडलद्वारे त्यांचा गौरव केला.
आम्ही तुमच्यासाठी पूर्ण माहिती घेऊन आलो आहोत, ते पुढीलप्रमाणे आहे तुम्हाला महाराष्ट्र बद्दल सर्व माहिती खाली भेटून जाईल.
Leave a Reply