मोसंबीचे फायदे आणि तोटे मराठीत | Sweet Lime Fruit Benefits & Side effects in Marathi | मोसंबीचे फायदे आणि तोटे | मोसंबी बद्दल संपूर्ण माहिती
व्हिटॅमिन सी समृद्ध गोड, आंबट आणि रसाळ फळ. नुसतं ऐकून तोंडाला पाणी सुटतं. येथे आपण मोसंबीबद्दल बोलत आहोत. हे जेवढे चवीला चांगले आहे, तेवढेच ते आरोग्यासाठीही मोसंबीच्या या फळापेक्षा जास्त फायदेशीर आहे. मोसंबी आग्नेय आशियामध्ये मोठ्या प्रमाणावर आढळते. वेगवेगळ्या देशांमध्ये त्याची वेगवेगळी नावे आहेत, परंतु त्याची चव प्रत्येकाच्या जिभेवर सारखीच असते. इराणमध्ये त्याला “लिमू शिरीन” आणि नेपाळमध्ये “मौसम” म्हणतात. भारतात, वेगवेगळ्या राज्यांमध्येही याला वेगवेगळ्या नावांनी संबोधले जाते.उत्तर भारतात ते “मौसंबी” म्हणून ओळखले जाते, तेलुगुमध्ये ते “बथाया कायलू” आणि तमिळमध्ये “सथुकडी” म्हणून ओळखले जाते. (information about Mosambi in Marathi | मोसंबीचे फायदे आणि तोटे)
मोसंबी बद्दल संपूर्ण माहिती | Complete information about Mosambi in Marathi
त्याचे वैज्ञानिक नाव “साइट्रस लिमेटा” आहे. हे लिंबू प्रजातीचे फळ आहे. त्यात लिंबूवर्गीय आम्ल अधिक प्रमाणात आढळते. साधारणपणे, मोसंबीचे झाड 8 मीटर (सुमारे 26 फूट) उंच असते. काटेरी आहे. त्याची फुले पांढर्या रंगाची असतात, जी काही काळानंतर पिकतात आणि हिरव्या, पिवळ्या गोलाकार मोसंबीचे रूप धारण करतात. या झाडाला 5 ते 7 वर्षे वयातच फळे येतात, जी 10 ते 20 वर्षे भरपूर फळे देतात.
चवीला गोड असले तरी लिंबूवर्गीय असल्याने हे फळ लिंबासारखे थोडेसे आंबट असते. त्याचा रस अतिशय चविष्ट आणि पौष्टिक असतो. ताज्या लिंबाचा रस चवीला गोड लागतो, पण बाहेरच्या हवेत थोडा वेळ सोडल्यास त्याची चव कडू होऊ लागते.
साधारणपणे मोसंबीचा वापर फळापेक्षा रस म्हणून केला जातो. उन्हाळ्याच्या हंगामात, लोक रस्त्यावर ठिकठिकाणी स्टॉल लावतात आणि कडक उन्हात ताज्या मोसंबीचा रस विकतात. हे साखर, मीठ किंवा चाट मसाला घालून बनवले जाते ज्यामुळे त्याची चव अनेक पटींनी वाढते.
हे व्हिटॅमिन सी चे स्त्रोत आहे. त्यात सुमारे 60% व्हिटॅमिन सी आणि उर्वरित 40% प्रथिने, कार्बोहायड्रेट आणि खनिजे असतात. त्यात पाणीही मुबलक प्रमाणात असते. जर तुम्ही रोज एक मोसंबी खाल्लीत तर माझ्यावर विश्वास ठेवा की तुम्हाला पाण्याच्या कमतरतेची तक्रार कधीच होणार नाही. हे खाल्ल्याने शरीराला ऊर्जा मिळते आणि ऊर्जा आणि ताजेपणा टिकून राहतो. हे एका वेळी सुमारे 180 किलोज्युल (43 कॅलरी) ऊर्जा प्रदान करते.
आणखी माहिती वाचा : Benefit of Dates in Marathi | खजूर खाण्याचे फायदे आणि तोटे
मोसंबीमध्ये आढळणारे पोषक तत्वे | Nutrients found in Mosambi in Marathi
घटक | प्रति 100 ग्रॅम प्रमाण
|
कार्बोहायड्रेट | 9.3 ग्रॅम
|
साखर (ग्लुकोज) | 1.7 ग्रॅम
|
फायबर | 0.5 ग्रॅम
|
खनिज | प्रति 100 ग्रॅम सामग्री
|
कॅल्शियम, Ca | 40 mg (4%)
|
लोह, Fe | ०.7 मिग्रॅ (5%)
|
फॉस्फरस, पी | 30 मिग्रॅ
|
पोटॅशियम, के | 490 मिग्रॅ
|
व्हिटॅमिन सी | 50 मिग्रॅ
|
चरबी | 0.3 मिग्रॅ
|
प्रथिने | 0.7-0.8 मिग्रॅ
|
पाणी | 88 ग्रॅम
|
सामान्य वापरात ते खोलीच्या तपमानावर 4 ते 8 आठवडे जतन केले जाऊ शकते.
आणखी माहिती वाचा : Ginger Benefits in Marathi | आल्याचे फायदे आणि उपयोग मराठीमध्ये
मोसंबीचे फायदे | Mosambi or Sweet Lime Fruit Benefits in Marathi
ते जितके स्वादिष्ट आणि गोड चवीला तितकेच फायदेशीर. तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही ते रस, जाम, लोणचे, कँडी किंवा इतर कोणत्याही स्वरूपात वापरू शकता. कोणताही प्रकार असो, या फळाचे अनेक फायदे आहेत.
बद्धकोष्ठतेचा शत्रू :-
मोसंबी मध्ये असलेले ऍसिड बद्धकोष्ठतेसाठी जबाबदार असलेल्या विषारी पदार्थांना वाढू देत नाहीत. यासोबतच यामध्ये आढळणारे फायबर घटक बद्धकोष्ठतेची तक्रार कमी करण्यास मदत करतात. बद्धकोष्ठतेची समस्या टाळण्यासाठी लोकांना मीठासोबत गोड मोसंबी खाण्याचा सल्ला दिला जातो.
स्कर्वीपासून संरक्षण:-
स्कर्वी हा व्हिटॅमिन सी च्या कमतरतेमुळे होणारा आजार आहे. हिरड्यांना सूज येणे, हिरड्यांमधून रक्त येणे, तोंडात व्रण येणे ही स्कर्वीची लक्षणे आहेत. मोसंबी व्हिटॅमिन सीचा स्त्रोत असल्याने, त्यात व्हिटॅमिन सी आणि आम्लयुक्त घटक मोठ्या प्रमाणात असतात. म्हणूनच त्याचे नियमित सेवन हा स्कर्वी टाळण्यासाठी एक खात्रीचा उपाय आहे.
हिरड्यांमधून रक्तस्त्राव होत असल्यास गोड लिंबाचा रस पाण्यासोबत लावल्याने हिरड्यांमधून रक्त येणे थांबते.
श्वसन प्रक्रिया सुरळीत ठेवा:-
गोड लिंबामध्ये आढळणारे ऍसिडस् आणि फॅट्स श्वसनाच्या समस्या दूर करण्यात मदत करतात.म्हणूनच नाकासाठी वापरले जाणारे अनेक प्रकारचे बाम, व्हेपोरायझर्स आणि इनहेलर बनवण्यासाठी याचा वापर केला जातो.
रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवा :–
गोड लिंबाच्या नियमित सेवनाने शरीरातील रक्ताभिसरण सुधारते. योग्य रक्ताभिसरण शरीराला अनेक आजारांपासून वाचवते. त्यामुळे शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते. त्यामुळे हृदयाशी संबंधित समस्याही कमी होतात.
कर्करोगापासून संरक्षण :-
मोसंबीमध्ये लिमोनोइड्स असतात. ते साखर (ग्लुकोज) वर प्रतिक्रिया देते आणि सहज पचण्याजोगे रसात रूपांतरित होते. हे लिमोनोइड्स विविध कॅन्सरशी लढण्यासाठी उपयुक्त आहेत.
सांधेदुखीपासून बचाव :-
गोड लिंबाचा किंवा त्याच्या रसाचे सेवन केल्याने सूज, सांधेदुखी आणि फोलिक अॅसिडच्या अतिरेकीमुळे होणारी संधिवात यांच्याशी लढण्यास मदत होते. या फळाच्या सेवनाने ऑस्टियोआर्थराइटिस आणि संधिवात या दोन प्रकारची लक्षणे कमी होतात.
वजन कमी करा, ऊर्जा वाढवा :-
मोसंबीच्या सेवनाने शरीर ताजेतवाने राहते. नियमितपणे मोसंबीचा रस मध आणि कोमट पाण्यासोबत प्यायल्याने शरीरातील अतिरिक्त चरबी कमी होते आणि शरीर ऊर्जावान राहते. तुम्हालाही वजन कमी करायचे असेल तर या रसाळ फळाचे सेवन सुरू करा आणि त्याचे रसदार फायदे तुम्हाला स्लिम, तंदुरुस्त आणि ऊर्जावान बनविण्यात मदत करतील.
युरिक ऍसिड कमी करा:-
शरीरातील वाढत्या युरिक ऍसिडचे प्रमाण कमी करून, मलमूत्र इत्यादीमुळे होणार्या समस्यांना प्रतिबंध करते.यामध्ये असलेले पोटॅशियम किडनी आणि मूत्राशयातील वात आणि पित्त रसाचे ऑक्सिडायझेशन करते आणि मूत्राशयातील संक्रमणास प्रतिबंध करते.
त्वचा चमकदार होईल :-
शरीरातील रक्ताच्या विकारामुळे चेहऱ्यावर मुरुम आणि पुरळ येण्याच्या तक्रारी असतात. मोसंबीमध्ये असलेले सायट्रिक ऍसिड रक्त शुद्ध करते, ज्यामुळे रक्ताचे विकार बरे होतात आणि चेहऱ्यावरील मुरुम आणि पुरळ कमी होतात. मोसंबीचे रोज सेवन केल्याने तुमची त्वचा चमकदार होते.
पिंपल्स दूर करा :-
जर तुम्हालाही तुमच्या चेहऱ्यावर वारंवार पिंपल्स येण्याने त्रास होत असेल आणि तुम्ही सर्व उपाय करून पाहिले असतील तर एकदा मोसंबी नक्की वापरून पहा. हा पिंपल्सचा सर्वात मोठा शत्रू आहे. मोसंबीची साल सोलून त्याचा लगदा बारीक करून 10-15 मिनिटे चेहऱ्यावर लावा. त्यानंतर थंड पाण्याने चेहरा धुवा. याच्या नियमित वापराने काही दिवसातच तुमची पिंपल्सची समस्या दूर होईल. यामुळे तुम्ही कोणत्याही वयात म्हणू शकता “मी अजून तरुण आहे”.
चेहऱ्यावरील डाग दूर करा :-
चेहऱ्यावरील मुरुम आणि मुरुमांचे डाग पडतात. मोसंबीच्या पल्पची पेस्ट रोज लावल्याने डाग, काळी वर्तुळे कमी होऊ लागतात आणि तुमची त्वचा चमकदार आणि तेजस्वी होऊ लागते.
मऊ ओठ :-
कोरड्या ओठांची समस्या अनेकांना असते. जर तुम्हालाही या वेळी त्रास होत असेल तर दिवसातून ३ ते ४ वेळा मोसंबीचा रस ओठांवर लावा आणि पहा या रसाळ फळाची जादू. तुमचे ओठ गुलाबासारखे लाल आणि मऊ होतील.
केसांसाठी उपयुक्त :-
आजकाल केस गळणे, कोंडा होणे, स्प्लिट एंड्स यांसारख्या समस्या सामान्य आहेत. मोसंबीमध्ये व्हिटॅमिन सी आणि लोह मुबलक प्रमाणात असते, जे केसांसाठी आवश्यक पोषक असतात. म्हणूनच जर तुम्हाला तुमचे केस लांब, दाट आणि निरोगी ठेवायचे असतील तर मोसंबीचे नियमित सेवन करा. त्याचा लगदा केसांच्या मुळांना लावल्याने केस चमकदार आणि निरोगी राहतात.
आणखी माहिती वाचा : Benefits of Lemon in Marathi | लिंबाचा रस, लिंबाचे फायदे आणि तोटे
मोसंबी ज्यूसचे फायदे | Benefits of Mosambi Juice in Marathi
मोसंबीमध्ये फायबर आढळते. जे आपल्या शरीरासाठी खूप फायदेशीर आहे. याचे सेवन केल्याने तुमचे शरीर डिटॉक्सिफाईड राहते.त्यामुळे तुम्ही त्याचे सेवन केलेच पाहिजे.
व्हिटॅमिन सी पूरक :
जर तुमच्या शरीरात व्हिटॅमिन सीची कमतरता असेल तर तुम्ही मोसंबीच्या रसाचे सेवन करू शकता, यामुळे शरीराला विटामिन सी मुबलक प्रमाणात मिळेल. तुमची इच्छा असेल तर तुम्ही तुमच्या आहारात याचा समावेश करू शकता. त्याचा स्रोत तुमच्या शरीरासाठी खूप चांगला आहे.
रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते :
मोसंबीमध्ये भरपूर प्रमाणात अँटी-ऑक्सिडंट असतात. त्यामुळे आपल्या शरीराला चालना मिळते आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. कोरोनाच्या काळात डॉक्टरांचा असा विश्वास आहे की, याचे सेवन केल्याने तुमची प्रतिकारशक्ती मजबूत होईल.
विषारी पदार्थ बाहेर टाकते (Detoxify) :
मोसंबीच्या रसामध्ये डिटॉक्सिफायिंग एजंट असते, जे शरीरातील वाईट विषारी पदार्थ काढून टाकते. यामुळे शरीरातील साचलेली घाण पूर्णपणे साफ होते. ज्यामुळे तुमचे शरीर खूप चांगले आणि निरोगी बनते.
सांधेदुखीच्या समस्येवर फायदेशीर ठरेल :
सांधेदुखीचा त्रास असलेल्यांनी दिवसातून दोनदा मोसंबीचा रस प्यावा, यामुळे हाडांचा त्रास कमी होईल. वर्कआउट करूनही लोक ते सेवन करतात.
मोसंबीपासून होणारे नुकसान | Damage from monsoons in Marathi
अॅसिडिटीची समस्या असू शकते :
मोसंबी हे लिंबूवर्गीय फळ आहे, ज्याच्या सेवनाने व्हिटॅमिन सी ची कमतरता भरून निघते, परंतु जर तुम्ही याचे जास्त प्रमाणात सेवन केले तर तुम्हाला अॅसिडिटीचा त्रास होऊ शकतो. ज्यामुळे तुम्हाला पचनक्रियेत समस्या येऊ शकतात.
गर्भधारणेदरम्यान काळजी घ्या :
जर तुम्ही गरोदर असाल तर मोसंबीचा रस कमी प्रमाणात घ्या कारण जास्त प्रमाणात सेवन करणे तुमच्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. त्यामुळे तुम्हाला पोटदुखी आणि जुलाब यांसारख्या समस्या होऊ शकतात.
उलट्या होऊ शकतात :
जरी मोसंबी चक्कर येणे, डोकेदुखी यांसारख्या समस्या दूर करते, परंतु जर तुम्ही याचे जास्त प्रमाणात सेवन केले तर तुम्हाला उलट्या आणि पोटदुखी सारख्या समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते. असे घडते कारण ते तुमच्या शरीरात व्हिटॅमिन सी वाढवते ज्यामुळे उलटीची समस्या उद्भवते.
ऍलर्जी होऊ शकते :
जर तुम्हाला गळ्याशी संबंधित समस्या असतील तर मोसंबीचा रस अजिबात घेऊ नका कारण त्याचे सेवन तुमच्यासाठी हानिकारक ठरू शकते कारण यामुळे ऍलर्जीचा त्रास होऊ शकतो.
मोसंबीच्या सालीचे फायदे | Benefits of Mosambi Peel in Marathi
- मोसंबीची साल तुमच्या दातदुखीपासून आराम देईल. यासाठी तुम्हाला मोसंबीची साल दाताखाली दाबावी लागेल, त्यानंतर त्यातून निघणारा रस तुम्हाला दुखण्यापासून आराम देईल.
- जर तुमच्या तळव्यांना घाम येत असेल आणि त्यामुळे दुर्गंधी येत असेल, तर त्यासाठी तुम्ही कोमट पाण्यात साले टाकून त्यात पाय टाका आणि नंतर कोरड्या कपड्याने स्वच्छ करा, जर तुम्ही असे दिवसातून 2-3 वेळा केले. तुम्हाला आराम मिळेल..
- तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही मोसंबीच्या सालीपासून ग्लोइंग स्किन क्रीम देखील बनवू शकता, मिक्सरमध्ये बारीक करून त्यात दही घालून दिवसातून एकदा लावू शकता. यामुळे तुमची त्वचा अधिक चमकेल.
त्यामुळे या छोट्या फळाचे अनेक फायदे आहेत. त्याच्या आकारावर जाऊ नका. फक्त त्याचा अवलंब करा आणि या रसाळ फळाचा आणि त्याच्या गुणधर्माचा लाभ घ्या. तर तुम्ही कशाची वाट पाहत आहात, बाजारात जा आणि “ताजे आणि रसाळ गोड मोसंबी आणा”.
आणखी माहिती वाचा : Benefits of milk in Marathi | दुधाचे प्रकार आणि त्यांचे अमर्याद फायदे
Leave a Reply