What is IPO in Marathi | IPO म्हणजे काय | Marathi Salla

IPO म्हणजे काय आणि ते कसे काम करते | What is IPO in Marathi | IPO म्हणजे काय | IPO बद्दल पूर्ण माहिती | Marathi Salla

IPO म्हणजे काय? सध्या आयपीओ (IPO) हा चर्चेचा विषय बनला आहे. IPO बद्दल फार कमी लोकांना माहिती आहे. बड्या कंपन्याही त्यांचे आयपीओ बाजारात आणत आहेत. कोरोना महामारीनंतर शेअर बाजार उघडल्यानंतर लगेचच बाजारात आयपीओ येऊ लागले आहेत. (What is IPO in Marathi)

या आयपीओमुळे गुंतवणूकदारांनाही खूप फायदा झाला आहे. पण तुम्हाला माहित आहे का आपो म्हणजे काय? (IPO in Marathi) आणि ते कसे काम करते? नसल्यास, या लेखाद्वारे IPO बद्दल तपशीलवार माहिती मिळवूया.

IPO म्हणजे काय? – What is IPO in Marathi?

IPO म्हणजे जेव्हा कोणतीही कंपनी आपले शेअर्स पहिल्यांदा लोकांसमोर आणते आणि त्यांना तिच्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करण्याची ऑफर देते. त्यामुळे गुंतवणूकदारांना शेअर्सचा वाटा मिळतो आणि कंपन्यांना त्यांच्या व्यवसायासाठी भांडवल मिळते.

शेअर मार्केट मध्ये IPO म्हणजे काय? | What is IPO in Share Market

भांडवल उभारणीसाठी कोणतीही कंपनी आपले शेअर्स जनतेला देते. त्‍यामुळे कंपनीला आपला व्‍यवसाय वाढण्‍यासाठी आणि आवश्‍यक खर्चासाठी भांडवल मिळते आणि त्या बदल्यात जनतेला तितक्‍याच रकमेचे शेअर्स मिळतात. कंपनी IPO द्वारे शेअर बाजारात सूचीबद्ध होते, ज्यामुळे कंपनीचा नफा आणि तोटा शेअर बाजारातील चढउतारांवर अवलंबून असतो.

IPO चा पूर्ण फॉर्म | IPO Full Form in Marathi

IPO चे पूर्ण रूप म्हणजे इनिशियल पब्लिक ऑफरिंग (Initial Public Offering) म्हणजेच लोकांसाठी ऑफर.

IPO कसे काम करतात? | How do IPOs work In Marathi?

जेव्हा एखादी कंपनी बाजारात आपला IPO लॉन्च करते तेव्हा ती खाजगी कंपनीकडून सार्वजनिक कंपनीत रूपांतरित होते. ती कंपनी लोकांकडून निधी उभारण्यासाठी तिच्या काही शेअर्सची किंमत निश्चित करते आणि ते शेअर्स गुंतवणूकदारांना जारी करते. त्यानंतर शेअर बाजारानुसार त्या शेअर्सवर परिणाम होतो.

आणखी माहिती वाचा : PhonePe खाते कसे तयार करावे? | How to create PhonePe account in Marathi?

IPO आणण्याचे कारण? | Reason for bringing IPO in Marathi?

आयपीओ (IPO) आणण्याचे मुख्य कारण म्हणजे निधी गोळा करणे. काही छोट्या कंपन्या त्यांच्या व्यवसायाच्या वाढीसाठी आणि त्यांच्या व्यवसायाच्या आवश्यक खर्चासाठी त्यांचे काही शेअर्स आयपीओद्वारे बाजारात आणतात आणि गुंतवणूकदारांना देतात, ज्यामुळे कंपनीला निधी मिळतो आणि गुंतवणूकदारांना शेअर्स मिळतात.

IPO वाटप प्रक्रिया | IPO Allotment Process

IPO मध्ये 3 प्रकारचे गुंतवणूकदार आहेत

• QIB ( Qualified Institutional Buyers )
• HIN ( High Net Worth Investors ), NII ( Non Institutional Investors )
• Retail Investors

QIB ( Qualified Institutional Buyers )

QIB म्हणजे सामान्य लोकांसाठी गुंतवणूक करणाऱ्या संस्था. यासारख्या Mutual Fund , Provident Fund, Insurance Company.  QIB  खूप मोठ्या भांडवलासह गुंतवणूक करतात. IPO मध्ये प्रत्येक श्रेणीसाठी कोटा राखीव ठेवण्यात आला आहे. QIB साठी कमाल 50% कोटा राखीव ठेवला जाऊ शकतो.

Non Institutional Investors or HIN

वैयक्तिक गुंतवणूकदार, NRI किंवा HUF या वर्गात येतात. IPO मध्ये, या श्रेणीसाठी 15% कोटा राखीव आहे. यामध्ये तुम्ही 2 लाख रुपयांपेक्षा जास्त बोली लावू शकता.

Retail Investors

सामान्य जनता या वर्गात येते. या वर्गासाठी 35% कोटा राखीव ठेवण्यात आला आहे. तुम्ही 2 लाख रुपयांपेक्षा कमी बोली लावू शकता. IPO मध्ये बोली लावल्यानंतर काही दिवसांनी वाटप प्रक्रिया होते. तुम्ही IPO मध्ये 1 किंवा 2 शेअर्स खरेदी करू शकत नाही. IPO जारी करणारी कंपनी लॉट साइज ठरवते, आपल्याला  फक्त त्या लॉट साइजचे शेअर्स खरेदी करावे लागतात. समजा एखाद्या कंपनीने आपला शेअर रु.1000 वर निश्चित केला आणि त्याचा लॉट आकार 14 शेअर्सवर ठेवला, तर तुमचा 1 लॉट शेअर रु. 14000 ची असेल. IPO मध्ये किमान 1 लॉटची बोली लावावी लागते. IPO मध्ये, जर तुम्ही किरकोळ गुंतवणूकदार असाल ज्यांनी 1 ते 18 लॉटपर्यंत बोली लावली आणि 18 लॉटसाठी तुमची बोली रु. 200000 च्या खाली येते. जर तुम्ही 18 लॉट पेक्षा जास्त बोली लावली तर तुम्ही HNI ( High Network Investor ) अंतर्गत येता कारण तुम्ही 18 लॉट पेक्षा जास्त बोली लावल्यास रु. 200000 च्या वर जाईल.

IPO मध्ये गुंतवणूक कशी करावी? | How to invest in IPO in Marathi?

IPO मध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी आधी तुम्हाला डिमॅट खाते उघडावे लागेल. कोणत्याही चांगल्या ब्रोकिंग फर्ममधूनही डिमॅट खाते उघडता येते. आता शेअर वाटपाची प्रक्रिया डीमॅट स्वरूपात केली जाते. त्यामुळे डिमॅट खाते असणे अनिवार्य आहे. यामध्ये, व्यवहार चेक आणि रोखीने होत नसून demat account शी जोडलेल्या खात्याद्वारे केला जातो.

आणखी माहिती वाचा : Google Pay वर खाते कसे तयार करावे | How to Create Google Pay Account in Marathi

IPO मध्ये गुंतवणूक करणे चांगले आहे का? | Is it good to invest in IPO In Marathi?

IPO मध्ये गुंतवणूक करणे गुंतवणूकदारांसाठी बर्‍याच प्रमाणात चांगले आहे, परंतु यासाठी गुंतवणूकदारांना त्या कंपनीबद्दल संपूर्ण माहिती असणे आवश्यक आहे. असो, कंपन्या त्यांचे IPO बाजारात तेजीच्या दिवसातच लॉन्च करतात. नवीन कंपन्या त्यांच्या व्यवसायाच्या वाढीसाठी किंवा कर्जाची परतफेड करण्यासाठी IPO मधून निधी गोळा करतात. अलीकडच्या काळात बाजारात आलेल्या जवळपास सर्वच आयपीओनी चांगला परतावा दिला आहे.

IPO पैसे कसे कमवतो? | How does an IPO make money in Marathi?

कंपनी तिच्या एकूण शेअर्सपैकी काही IPO द्वारे बाजारात जारी करते, ज्यामुळे कंपनीला निधी मिळतो. त्या फंडाने, कंपनी आपला स्तर वाढवते आणि इतरत्र गुंतवणूक देखील करते, ज्यामुळे तिचा प्रॉफिट आणि त्याचे वैल्यू  दोन्ही वाढते. जितके वैल्यू  वाढेल तितके अधिक गुंतवणूकदार गुंतवणूक करतील.

IPO मधून नफा | Profits from IPOs

गुंतवणूकदार चांगला परतावा मिळविण्यासाठी IPO मध्ये गुंतवणूक करतात. बहुतेक IPO मध्ये गुंतवणूकदारांना चांगला परतावा मिळतो.

आयपीओमध्ये शेअर्स खरेदी करण्यासाठी आगाऊ बुकिंग करावे लागते. शेअर बुकिंग ३,५ किंवा ७ दिवसांसाठी उघडते, त्यानंतर बुकिंग बंद होते. 2021 मध्ये 40 हून अधिक IPO लाँच केले गेले आहेत आणि यापैकी बहुतेक कंपनीच्या IPO ने गुंतवणूकदारांना खूप चांगला परतावा दिला आहे. काही IPO च्या मूळ किमती खूप कमी होत्या आणि त्यांचा परतावा खूप चांगला होता. आजकाल नवीन कंपन्या गुंतवणूकदारांना दुप्पट परतावा देत आहेत, परंतु जुन्या कंपन्यांना चांगला परतावा मिळविण्यासाठी खूप मेहनत करावी लागते. त्यामुळे चांगला परतावा मिळणे आवश्यक नाही; कधी कधी कमी परताव्यावर समाधान मानावे लागते.

आणखी माहिती वाचा : Essay on Friends in Marathi | 100, 200 आणि 500 ​​शब्दांमध्ये मित्रांवर निबंध

IPO चे तोटे | Disadvantages of IPO

ज्याप्रमाणे कोणत्याही कंपनीच्या IPO चे फायदे आहेत. त्याचप्रमाणे संपूर्ण माहितीशिवाय गुंतवणूक करणे धोक्याचे आहे. अलीकडेच, PAYTM ने बाजारात आपला IPO लाँच केला आहे आणि त्याची मूळ किंमत देखील जास्त होती परंतु लॉन्चच्या दिवसांमध्ये, PAYTM शेअर्सचा बाजार खाली गेला. त्यामुळे गुंतवणूकदारांचे कोट्यवधी रुपयांचे नुकसान झाले. त्यामुळे ज्या कंपनीला आयपीओ घ्यायचा असेल त्यांनी आधी त्याबाबत संपूर्ण माहिती असली पाहिजे.

आयपीओवर सेबीचे (SEBI) मत | SEBI’s view on IPOs

अलीकडे, सेबीने नवीन टेक कंपन्यांच्या IPO साठी चर्चा पेपर जारी केला आहे. या पेपर अंतर्गत, आयपीओसाठी कंपन्यांना वाटप केलेल्या समभागांच्या संख्येच्या 50 टक्के सोबत अँकर गुंतवणूकदारांसाठी लॉक-इन 30 दिवसांवरून 90 दिवसांपर्यंत वाढवण्याचा प्रस्ताव आहे. या चर्चा पत्रानुसार, नवीन युगातील कंपन्यांना आयपीओमधून जमा झालेल्या पैशाची संपूर्ण माहिती द्यावी लागेल आणि ते पैसे कसे वापरतील. अधिकतम वाढीसाठी IPO च्या कमाल 35% रक्कम ठेवली जाऊ शकते.

निष्कर्ष

मला आशा आहे की मी लिहिलेल्या “IPO म्हणजे काय” या लेखातून तुम्हाला IPO बद्दल चांगले समजले असेल. IPO मध्ये शेअर्स खरेदी करताना शहाणे व्हा. त्या कंपनीची संपूर्ण माहिती घेतल्यानंतरच शेअर्स खरेदी करा, अन्यथा ते धोक्याचे ठरू शकते.