पासपोर्ट म्हणजे काय? | What is passport in Marathi | Marathi Salla

पासपोर्ट म्हणजे काय आणि तो कसा बनवला जातो ? | पासपोर्ट म्हणजे काय? | What is passport in Marathi | पासपोर्ट बद्दल पूर्ण माहिती | Marathi Salla

भारतीय पासपोर्ट हा जगातील सर्वात शक्तिशाली पासपोर्ट मानला जातो. जगात असे ५९ देश आहेत जे आपल्याला  व्हिसाशिवाय त्यांच्या देशात येण्याची परवानगी देतात. तर काही देशांमध्ये भारतीय पासपोर्टवर पोहोचल्यानंतर व्हिसा बनवता येतो. आजच्या लेखात तुम्हाला पासपोर्टबद्दल तपशीलवार माहिती दिली जाईल जिथे तुम्हाला पासपोर्ट म्हणजे काय आणि भारतात पासपोर्ट कसा बनवला जातो याबद्दल माहिती मिळेल.

यासोबतच तुम्हाला पासपोर्टसाठी आवश्यक कागदपत्रे, पासपोर्ट शुल्क आणि पासपोर्टचे प्रकार यासारखी महत्त्वाची माहिती देखील कळेल. चला तर मग पुढे चला आणि संपूर्ण माहिती तपशीलवार जाणून घेऊया.

पासपोर्ट म्हणजे काय? | What is passport in Marathi?

पासपोर्ट हा सरकारद्वारे जारी केलेला अधिकृत प्रवास दस्तऐवज (official travel document) आहे ज्यामध्ये दिलेल्या व्यक्तीची ओळख असते.

पासपोर्ट असलेली व्यक्ती इतर देशांमध्ये प्रवास करू शकते आणि परदेशात असताना कॉन्सुलर सहाय्य मिळवू शकते. पासपोर्ट त्याच्या धारकाची वैयक्तिक ओळख आणि राष्ट्रीयत्व प्रमाणित करतो. यामध्ये व्यक्तीचे पूर्ण नाव, फोटो, जन्म ठिकाण, स्वाक्षरी आणि पासपोर्टची एक्सपायरी डेट दिली आहे. पासपोर्ट सामान्यतः राष्ट्रीय सरकारद्वारे जारी केले जातात. काही प्रादेशिक सरकारांना त्यांच्या सीमेवर राहणाऱ्या लोकांना पासपोर्ट जारी करण्याचा अधिकार आहे.

आणखी माहिती वाचा : iPhone म्हणजे काय? | What is iPhone in Marathi | Marathi Salla

पासपोर्टचे किती प्रकार आहेत? | How many types of passport are there in Marathi?

भारतात साधारणपणे तीन प्रकारचे पासपोर्ट जारी केले जातात ज्यात ordinary passport, diplomatic passport आणि official passport. यांचा समावेश होतो.

Ordinary Passport:

आर्डिनरी पासपोर्ट हा पासपोर्ट आहे जो देशातील सामान्य नागरिकांना दिला जातो. त्याचा रंग निळा आहे. प्रौढांसाठी, त्याची वैधता 10 वर्षांपर्यंत आहे, तर अल्पवयीन व्यक्तीसाठी ते 5 वर्षांसाठी वैध आहे. तथापि, 15 ते 18 वर्षे वयोगटातील अल्पवयीन मुले 10 वर्षांच्या वैधतेसह पासपोर्टसाठी अर्ज करू शकतात.

Diplomatic Passport:

डिप्लोमॅटिक पासपोर्ट भारतीय डिप्लोमैट्स, उच्च पदस्थ सरकारी अधिकारी, परदेशात काम करणारे भारतीय मुत्सद्दी, न्यायपालिकेचे सदस्य आणि केंद्र सरकारने अधिकृत केलेल्या इतर कोणत्याही व्यक्तीस जारी केले जातात. ते लाल रंगाचे आहे. डिप्लोमॅटिक पासपोर्ट धारकांना व्हिसा-विशेष सुविधाएं आणि इमिग्रेशनसाठी स्वतंत्र चॅनेल यासारखे काही विशेष विशेषाधिकार दिले जातात.

Official Passport:

ऑफिसियल पासपोर्ट, ज्याला सरकारी पासपोर्ट देखील म्हणतात, non gazetted अधिकारी किंवा अधिकृत कामासाठी परदेशात प्रवास करण्यासाठी केंद्र सरकारने अधिकृत केलेल्या कोणत्याही व्यक्तीस जारी केला जातो. त्याचा रंग पांढरा आहे. अधिकृत पासपोर्ट जास्तीत जास्त 5 वर्षांच्या कालावधीसाठी किंवा कोणत्याही विशिष्ट कामाच्या कालावधीसाठी जारी केला जातो.

याशिवाय, पृष्ठे आधारावर, बनवण्याचा कालावधी आणि वैधता या आधारावर पासपोर्टचे वर्गीकरण केले जाऊ शकते जे तुम्ही खाली पाहू शकता.

पृष्ठांवर आधारित

• 36 पृष्ठे
• 60 पृष्ठे

निर्मिती कालावधीवर अवलंबून

• सामान्य साठी 10-20 दिवस
• तातडीसाठी 3-7 दिवस

वैधतेच्या आधारावर

• प्रौढांसाठी पासपोर्ट 10 वर्षांसाठी बनविला जातो.
• अल्पवयीन मुलांसाठी म्हणजे 18 वर्षांपेक्षा कमी वय असलेल्यांसाठी, पासपोर्ट 5 वर्षांसाठी बनविला जातो.
• जर वय 15-18 वर्षांच्या दरम्यान असेल तर 10 वर्षांसाठी देखील अर्ज केला जाऊ शकतो.

आणखी माहिती वाचा : पॉडकास्ट म्हणजे काय? | What is podcast in Marathi? | मराठी सल्ला

पासपोर्ट कसा बनवला जातो? | How is a passport made in marathi?

एक वेळ अशी होती की पासपोर्ट काढण्यासाठी लोकांना तासनतास लांब रांगेत उभे राहावे लागत होते, त्यामुळे खूप त्रास व्हायचा. पण आता युग बदलले आहे आणि आपण डिजिटल युगात प्रवेश केला आहे. डिजिटल युगात इंटरनेटच्या माध्यमातून घरबसल्या अनेक कामे पूर्ण करता येतात.

इंटरनेटच्या वाढत्या वापरामुळे भारत सरकारने अनेक महत्त्वाची कामे ऑनलाइन पूर्ण करण्याची सुविधाही उपलब्ध करून दिली आहे. या सुविधांमध्ये पासपोर्ट ऑनलाइन बनवण्याची सुविधा उपलब्ध आहे ज्याद्वारे तुम्ही घरबसल्या पासपोर्ट बनवू शकता.

पासपोर्टसाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करावा? | How to Apply Online for Passport?

ऑनलाइन पासपोर्ट मिळविण्यासाठी, खालील चरणांचे अनुसरण करा:

1. सर्वप्रथम पासपोर्ट सेवेच्या अधिकृत वेबसाइट www.passportindia.gov.in वर जा.
2. आता New User Registration च्या पर्यायावर क्लिक करा. येथे तुम्हाला ऑनलाइन पासपोर्ट अर्ज दिसेल जो तुम्हाला भरायचा आहे.
3. आता तुम्हाला तुमच्या शहराचे पासपोर्ट ऑफिस निवडावे लागेल. जर तुमच्या शहराचे नाव या यादीत नसेल तर तुमच्या जवळच्या शहराचे पासपोर्ट ऑफिस निवडा. याशिवाय, तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही CPV Delhi चा पर्याय निवडून दिल्लीहून बनवलेला पासपोर्ट मिळवू शकता.
4. आता तुमचे आवश्यक details जसे की नाव, जन्मतारीख आणि ई-मेल आयडी भरा. यानंतर ‘Register’ वर क्लिक करा.
5. नोंदणी पूर्ण झाल्यानंतर, तुमचा ईमेल आयडी उघडा जिथे तुम्हाला पासपोर्ट नोंदणीचा ​​ई-मेल दिसेल. हा ई-मेल उघडा आणि account activate करण्यासाठी दिलेल्या लिंकवर क्लिक करा.
6. तुम्ही लिंकवर क्लिक करताच तुमच्यासमोर पासपोर्ट सेवेची अधिकृत वेबसाइट उघडेल. येथे तुमचा ई-मेल आयडी टाका जो तुम्ही फॉर्म भरला होता. तुमचे खाते account activate केले जाईल.
7. यानंतर पुन्हा www.passportindia.gov.in वेबसाइटवर जा आणि ‘Existing User Login‘ सह लॉगिन करा.
8. आता लॉग इन केल्यानंतर, Apply for fresh passport / Re-issue of passport वर क्लिक करा.
9. आता तुम्हाला दोन पर्याय दिसतील. पहिला पर्याय म्हणजे फॉर्म डाउनलोड करणे आणि दुसरा पर्याय ऑनलाइन फॉर्म भरणे.
10. येथे आपण ऑनलाइन फॉर्म भरण्यास शिकू. जर तुम्हाला ऑफलाइन फॉर्म भरायचा असेल तर तुम्हाला पर्याय 1 मधील “फॉर्मची सॉफ्ट कॉपी डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा” या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
11. ऑनलाइन फॉर्म भरण्यासाठी, Alternative 2 मध्ये “Click here to fill the application form online” वर क्लिक करा.
12. यानंतर तुमचा सध्याचा residential address (जिथे तुम्ही सध्या राहत आहात) टाका आणि ‘Next’ वर क्लिक करा. आता तुमचे राज्य आणि जिल्हा निवडा आणि नंतर ‘Next’ वर क्लिक करा.
13. आता Passport Type वर जा आणि ‘Fresh Passport’ या पर्यायावर क्लिक करा. जर तुम्हाला पासपोर्ट लवकर मिळवायचा असेल तर ‘Tatkaal’ चा पर्याय निवडा, मात्र त्यासाठी तुम्हाला जास्त पैसे मोजावे लागतील. तर तुम्ही ‘Normal’ वर क्लिक करा. आता पासपोर्ट बुकलेटचा प्रकार निवडा आणि ‘नेक्स्ट’ वर क्लिक करा.
14. आता पुढील पानावर Applicant Details भरा जसे की तुमचे नाव, जन्मतारीख, पॅन कार्ड किंवा मतदार ओळखपत्र, राज्य, जिल्हा आणि तुमचे शिक्षण. तुम्ही 10वी उत्तीर्ण असाल तर Non-ECR ला होय म्हणा, नाहीतर नाही म्हणा. आता ‘Save My Details’ वर क्लिक करा आणि नंतर ‘Next’ वर क्लिक करा.
15. यानंतर, तुमच्यासमोर दुसरा फॉर्म उघडेल ज्यामध्ये तुम्ही तुमच्या family details भरा. उदाहरणार्थ वडिलांचे नाव, आईचे नाव. Legal guardian रिक्त सोडा. आता ‘Save My Details’ वर क्लिक करा आणि ‘Next’ वर क्लिक करा.
16. आता तुमचा सध्याचा residential address भरा. यामध्ये तुम्हाला तुमचा सध्याचा पत्ता भारताबाहेर आहे का, असे विचारले जाईल. त्याला ‘नाही’ करा आणि तुम्ही भारताबाहेर राहत असाल तर ‘होय’ करा.

यानंतर, तुमच्या पत्त्यावर तारीख, घर क्रमांक, गाव, शहर, राज्य, जिल्हा तुम्ही किती वर्षांपासून राहत आहात, तुमच्या जवळच्या पोलिस स्टेशनचे नाव आणि पोस्ट ऑफिसचा पिन देखील भरा. आता तुमचा मोबाईल क्र. आणि ई-मेल आयडी टाका. तुमचा सध्याचा पत्ता कायमचा पत्ता असेल तर होय म्हणा अन्यथा नाही. आता ‘Save My Details’ वर क्लिक करा आणि नंतर ‘Next’ वर क्लिक करा.

17. पुढील पानावर, जर तुम्हाला आपत्कालीन संपर्कासाठी एखाद्याचे नाव द्यायचे असेल, तर तुम्ही तुमच्या वडिलांचे किंवा मित्राचे नाव भरू शकता. यानंतर मोबाईल नंबर टाका. आपण इच्छित असल्यास, आपण दूरध्वनी क्रमांक आणि ई-मेल आयडी देखील प्रविष्ट करू शकता. तुम्ही ‘Save My Details’ वर क्लिक करा आणि नंतर ‘Next’ वर क्लिक करा.
18. आता तुम्हाला संदर्भासाठी 2 लोकांचे contact details द्यावे लागतील जे तुम्ही दिलेले तपशील बरोबर असल्याची साक्ष देऊ शकतील. यासाठी तुम्हाला चांगले ओळखणाऱ्या दोन व्यक्तींची निवड करा. आता सेव्ह करा आणि ‘Next’ वर क्लिक करा.
19. पुढील पेजवर आल्यानंतर तुम्हाला previous passport चा पर्याय दिसेल. येथे तुम्ही पहिल्या पर्यायामध्ये ‘नाही’ निवडा कारण तुम्ही पहिल्यांदाच नवीन पासपोर्टसाठी अर्ज करत आहात. जर तुम्ही यापूर्वी पासपोर्टसाठी अर्ज केला असेल आणि तो मिळाला नसेल, तर ‘होय’ वर क्लिक करा. आता ‘Save My Details’ वर क्लिक करा आणि नंतर ‘Next’ वर क्लिक करा.
20. आता तुम्हाला काही प्रश्न विचारले जातील, ते काळजीपूर्वक वाचा आणि त्यांची उत्तरे द्या. जसे की तुमचा पोलिस ठाण्यात काही गुन्हेगारी रेकॉर्ड आहे का. नसल्यास सर्वांमध्ये ‘नाही’ निवडा. जर तुम्ही असा गुन्हा केला असेल ज्यासाठी तुम्हाला शिक्षा झाली असेल तर उत्तर द्या आणि ‘Next’ वर क्लिक करा.
21. तुम्ही भरलेली माहिती तुम्ही Passport Preview Details पृष्ठावर पाहू शकता. तुमचा फोटो इथे ठेवा आणि तुमच्या स्वाक्षरीचा फोटो अपलोड करा. आता ‘Next’ वर क्लिक करा.
22. आता तुम्हाला Self Declaration पेज दिसेल. तुमच्या जागेचे नाव येथे भरा आणि नंतर I Agree वर क्लिक करा. जर तुम्हाला SMS सेवा घ्यायची असेल तर ‘होय’ वर क्लिक करा ज्यासाठी तुम्हाला 35 रुपये द्यावे लागतील, जर नसेल तर ‘नाही’ वर क्लिक करा.

तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही ‘Preview Application Form’ वर क्लिक करून तुमच्या फॉर्मचे तपशील पाहू शकता आणि प्रिंट आउट देखील घेऊ शकता. जर तुम्ही पेज थोडे खाली स्क्रोल केले तर तुम्हाला एक प्रश्न दिसेल ज्यामध्ये तुम्हाला third party सह तपशील शेयर करायचा आहे का, त्यानंतर ‘नाही’ वर क्लिक करा. आता ‘Save My Details’ वर क्लिक करा आणि नंतर ‘Submit Form’ वर क्लिक करा.

23. आता तुम्हाला तुमचा अर्ज क्रमांक दाखवला जाईल ज्यासाठी तुम्हाला ‘Pay and Schedule Appointment’ वर क्लिक करावे लागेल.
24. आता तुमच्या समोर Choose Payment Mode पेज उघडेल ज्यामध्ये तुम्ही ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन पेमेंट करू शकता. यापैकी एक पर्याय निवडा.
25. आता तुम्हाला शेड्यूल अपॉइंटमेंट पेज दिसेल. म्हणजे तुमची अपॉइंटमेंट अजून झालेली नाही. आता ‘Next’ वर क्लिक करा.
26. यानंतर, तुम्ही Appointment Availability मध्ये passport office ची नावे पाहू शकता, ज्यामध्ये तुम्हाला कोणत्या वेळी appointmen मिळू शकते हे दाखवले जाईल. आता पासपोर्ट ऑफिस (PSK लोकेशन) निवडा आणि कॅप्चा कोड भरा. आता ‘Next’ वर क्लिक करा.
27. आता ‘Pay and Book Appointment’ वर क्लिक करा. तुम्हाला पासपोर्टसाठी ऑनलाइन पेमेंट करायचे असल्यास, तुमच्याकडे क्रेडिट किंवा डेबिट कार्ड किंवा इंटरनेट बँकिंग असलेली बँक निवडा.
28. हे सर्व पूर्ण झाल्यानंतर, जर तुम्हाला तुमच्या खात्याचे तपशील पहायचे असतील, तर पासपोर्ट वेबसाइटच्या होम पेजवर जा आणि लॉगिन करा. तेथे सेवांमध्ये तुम्हाला ‘सेव्ह केलेले/सबमिट केलेले अर्ज पहा’ हा पर्याय दिसेल, त्यावर क्लिक करा. येथे तुम्ही तुमचा अर्ज निवडून सर्व details पाहू शकता.
29. शेवटी तुम्ही ‘Print Application Receipt’ वर क्लिक करून तुमच्या अर्जाची प्रिंट घेऊ शकता. पासपोर्ट सेवा केंद्रात जाताना याची गरज भासेल.

आता दिलेल्या भेटीच्या वेळी सर्व आवश्यक कागदपत्रांसह पासपोर्ट सेवा केंद्रात जा. तेथे तुमची कागदपत्रे तपासली जातील ज्यासाठी 2 ते 3 तास लागू शकतात. पोलिस पडताळणीनंतर, तुमचा पासपोर्ट 10 ते 20 दिवसांत तुमच्या घरी पोहोचेल.

आणखी माहिती वाचा : Essay on Friends in Marathi | 100, 200 आणि 500 ​​शब्दांमध्ये मित्रांवर निबंध

पासपोर्ट ऑनलाइन कसा तपासायचा? | How to check passport online in marathi?

तुम्हाला तुमची ऑनलाइन पासपोर्टची स्थिती जाणून घ्यायची असेल आणि तुमचा पासपोर्ट अद्याप पोस्ट ऑफिसमध्ये आहे की नाही हे जाणून घ्यायचे असेल, तर तुम्ही खाली दिलेल्या पायऱ्या फॉलो करू शकता.

पायरी: 1 सर्वप्रथम पासपोर्ट सेवेच्या वेबसाइटवर जा आणि तेथे ‘ट्रॅक ऍप्लिकेशन’ या पर्यायावर क्लिक करा.

पायरी:2 आता तुम्हाला काही तपशील भरण्यास सांगितले जाईल जे याप्रमाणे भरायचे आहेत:

Select Application Type – येथे अर्जाचा प्रकार निवडा.

File Number – येथे तुम्हाला तुमच्या पासपोर्टच्या पावतीमध्ये दिलेला 15 अंकी अल्फान्यूमेरिक कोड टाकावा लागेल.

Date of Birth – तुमची जन्मतारीख भरा आणि Track Status वर क्लिक करा.

आता तुम्ही तुमच्या पासपोर्टची स्थिती पाहू शकता. जर तुम्हाला त्यात स्पीड पोस्ट क्रमांक दिला असेल तर तुम्ही त्याचा track घेऊ शकता.

पासपोर्ट मिळविण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत? | What documents are required to obtain a passport in marathi?

पासपोर्ट मिळविण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत.

• आधार कार्ड
• पॅन कार्ड
• दहावीची गुणपत्रिका
• मतदार कार्ड
• जन्म प्रमाणपत्र
• वीज बिल
• पाणी बिल
• मोबाईल नंबर
• शिधापत्रिका
• पासपोर्ट आकाराचा फोटो
• बँक पासबुक तपशील
• ड्राइविंग लाइसेंस
• रेंट एग्रीमेंट
• गॅस कनेक्शनचा पुरावा
• गार्डियन का पासपोर्ट
• इन्कम टॅक्स असेसमेंट ऑर्डर
• शाळा सोडल्याचा दाखला
• लेटरहेड

अल्पवयीन मुलांच्या पासपोर्टसाठी आवश्यक कागदपत्रे | Documents required for passport of minors

• जन्म प्रमाणपत्र
• बँक खाते पासबुक फोटो
• पालकांचा पासपोर्ट
• पालकांच्या नावाचे प्रमाणपत्र
• आधार कार्ड किंवा ई-आधार
• शाळा सोडल्याचा दाखला
• पॅन कार्ड

पासपोर्ट फी किती आहे? | How much is the passport fee in Marathi?

पासपोर्ट बनवण्याचे फी वय, पृष्ठ आणि वैधता यावर अवलंबून असते, जे खालीलप्रमाणे आहेतः

• जर तुम्हाला 36 पानांचा पासपोर्ट घ्यायचा असेल तर तुम्हाला 1500 रुपये द्यावे लागतील. जर तुम्हाला ते तत्काल पूर्ण करायचे असेल तर तुम्हाला 2000 रुपये अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल. त्याची वैधता 10 वर्षे आहे.
• जर तुम्हाला 60 पानांचा पासपोर्ट घ्यायचा असेल तर तुम्हाला 2000 रुपये द्यावे लागतील. तुम्हाला तत्काळ पासपोर्ट बनवायचा असेल तर तुम्हाला 2000 रुपये अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल. ते 10 वर्षांसाठी वैध आहे.
• 18 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या व्यक्तीसाठी पासपोर्ट बनवायचा असल्यास, त्याची फी 1000 रुपये असेल आणि तत्काळसाठी, 2000 रुपये अतिरिक्त शुल्क म्हणून भरावे लागतील. हा 36 पानांचा पासपोर्ट आहे आणि 5 वर्षांसाठी वैध आहे.
• जर तुमचा 36 पानांचा पासपोर्ट चोरीला गेला किंवा हरवला असेल तर तो पुन्हा बनवण्यासाठी तुम्हाला 3000 रुपये पासपोर्ट शुल्क भरावे लागेल. तत्काळसाठी 2000 रुपये अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल.
• जर तुमचा 60 पानांचा पासपोर्ट चोरीला गेला असेल किंवा हरवला असेल, तर तुम्हाला पासपोर्ट पुन्हा बनवण्यासाठी 3500 रुपये भरावे लागतील. तत्काळसाठी 2000 रुपये अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल.

पासपोर्ट येण्यासाठी किती दिवस लागतात? | How long does it take for the passport to arrive in marathi?

अपॉइंटमेंट मिळाल्यानंतर, जेव्हा तुम्ही कागदपत्र पडताळणीसाठी जाता. त्यामुळे पोलिस पडताळणीनंतर पासपोर्ट १५-२० दिवसांत तुमच्या घरी पोहोचेल.

निष्कर्ष | Conclusion

मला आशा आहे की तुम्हाला माझा लेख आवडेल “पासपोर्ट म्हणजे काय आणि तो कसा बनवला जातो? , पासपोर्टची फी किती आहे?” तुम्हाला ते नक्कीच आवडले असेल. पासपोर्ट कसा बनवाये या विषयाशी संबंधित प्रत्येक माहिती सोप्या शब्दात समजावून सांगण्याचा मी माझ्या परीने प्रयत्न केला आहे जेणेकरून तुम्हाला या विषयाशी संबंधित इतर कोणत्याही वेबसाइटवर जाण्याची आवश्यकता नाही.

तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल किंवा काही नवीन शिकायला मिळाले असेल, तर कृपया इतर सोशल मीडिया नेटवर्क जसे की whatsapp, facebook, telegram वर शेअर करा.