What is Bharat Ratna in Marathi? | भारतरत्न म्हणजे काय?

भारतरत्न म्हणजे काय? ते कधी आणि कोणाला दिले जाते? | What is Bharat Ratna in Marathi? | Bharat Ratna बद्दल पूर्ण माहिती | Marathi Salla

आपल्या देशात आजपर्यंत अनेक नामवंत व्यक्तींना भारतरत्न देऊन सन्मानित करण्यात आले आहे आणि तुम्हीही याबद्दल अनेकदा ऐकले असेल. त्यामुळे अनेकांच्या मनात हा प्रश्न पडतो की हा भारतरत्न म्हणजे काय? आणि ते कधी आणि कोणाला दिले जाते? (What is Bharat Ratna in Marathi)

तर तुम्हालाही या प्रश्नाचे उत्तर जाणून घेण्याची उत्सुकता असेल, तर आज आम्ही तुम्हाला या लेखाद्वारे सांगूया, भारतरत्न (हिंदीमध्ये भारत) म्हणजे काय? आणि भारतरत्न मिळालेल्या व्यक्तीला कोणत्या सुविधा मिळतात? आम्ही तुम्हाला याशी संबंधित संपूर्ण माहिती सोप्या शब्दात देऊ. चला तर मग भारतरत्न बद्दल जाणून घेऊया.

भारतरत्न म्हणजे काय? मराठी मध्ये भारतरत्न म्हणजे काय? | What is Bharat Ratna in Marathi?

भारतरत्न हा सर्वोच्च नागरी सन्मान आहे, जो सरकारकडून राष्ट्रीय सेवेसाठी प्रतिष्ठित व्यक्तींना दिला जातो. ज्यांनी आपल्या देशाच्या सेवेत अतुलनीय योगदान आणि उल्लेखनीय कार्य केले आहे अशा महान व्यक्तींना भारत सरकारकडून भारतरत्न दिला जातो. आपल्या देशात भारतरत्न 2 जानेवारी 1954 रोजी माजी राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी स्थापन केले.

भारतरत्न देण्याची शिफारस भारताचे पंतप्रधान राष्ट्रपतींकडे करतात आणि त्या व्यक्तीला राष्ट्रपतीच भारतरत्न देतात. भारतरत्न मिळवणाऱ्या व्यक्तीला राष्ट्रपतींच्या हस्ते या रत्नासोबत एक पदक आणि प्रमाणपत्रही दिले जाते.

आणखी माहिती वाचा : What is IPO in Marathi | IPO म्हणजे काय | Marathi Salla

भारतरत्न कधी दिला जातो? | When is Bharat Ratna awarded In Marathi?

आपल्या देशातील अनेक अभिमानी लोकांना भारतरत्न मिळाले आहे, पण हा भारतरत्न कधी दिला जातो? तर आता याविषयी समजून घेऊया-

जी व्यक्ती कोणत्याही क्षेत्रात राहून आपल्या देशासाठी कोणतेही महत्त्वाचे कार्य करते, त्याला भारत सरकारकडून भारतरत्न देऊन सन्मानित केले जाते.

भारत सरकारकडून विज्ञान, क्रीडा, कला, समाजसेवक, वैज्ञानिक, उच्च सार्वजनिक सेवा, लेखक, उद्योग इत्यादींना भारतरत्न पुरस्कार दिला जातो.

भारत सरकारकडून अशा व्यक्तीला भारतरत्न दिला जातो जो आपल्या कार्याद्वारे आणि भारताच्या हितासाठी लोकांमध्ये आणि परदेशातही स्वत:ची एक वेगळी ओळख निर्माण करतो.

भारतरत्न प्रथम कोणाला मिळाला? | Who got Bharat Ratna first in Marathi?

राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी भारतरत्न स्थापन केल्यानंतर, सर्वप्रथम डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन, सी. व्ही. रमण, सी. राजगोपालाचारी यांना 1954 मध्ये देण्यात आला.

1955 मध्ये मृत्यूनंतर व्यक्तीला हा भारतरत्न देण्याचा निर्णयही घेण्यात आला होता. तर यापूर्वी हा पुरस्कार फक्त जिवंत लोकांनाच दिला जात होता. याशिवाय 2013 मध्ये सचिन तेंडुलकरला भारतरत्न देऊन सन्मानित करून या रत्नाचा सन्मान करण्याच्या तरतुदीत क्रीडा जगताचाही समावेश करण्यात आला होता.

भारतरत्न प्राप्तकर्त्यांना काय मिळते? | What do Bharat Ratna recipients get ?

भारतरत्न मिळालेली व्यक्ती ही खूप अभिमानास्पद व्यक्ती आहे. आपल्या देशात असे अनेक लोक आहेत ज्यांना भारतरत्नने सन्मानित करण्यात आले आहे. जाणून घेऊया ज्यांना भारतरत्न मिळते त्यांना काय मिळते?

• भारतरत्न मिळालेल्या व्यक्तीला व्हीव्हीआयपीचा दर्जा देऊन त्यांचा आदर केला जातो.
• 1 पदकासह प्रमाणपत्र दिले जाते.
• भारतरत्न मिळालेल्या व्यक्तीला भारतात आयुष्यभर रेल्वेमध्ये मोफत प्रथम श्रेणी सुविधा दिली जाते आणि त्या व्यक्तीला मोफत विमान प्रवास आणि एअर इंडियाचा प्रवास देखील दिला जातो.
• भारतरत्न पुरस्कार विजेत्यांना महत्त्वाच्या सरकारी कार्यक्रमांना आमंत्रित केले जाते. आणि त्याच वेळी त्यांचा आदरही केला जातो.
• भारतीय दूतावास भारतरत्न पुरस्कारप्राप्त व्यक्तीला त्याच्या परदेश दौऱ्यात योग्य सुविधा पुरवते.
• या भारतरत्नासोबत कोणत्याही प्रकारची रक्कम दिली जात नाही.
• भारतरत्न पुरस्कारप्राप्त व्यक्तीला कोणत्याही परदेश दौऱ्यावर किंवा सहलीदरम्यान प्रत्येक प्रकारची सुविधा दिली जाते.
• त्यांना डिप्लोमॅटिक पासपोर्टची सुविधाही दिली जाते.
• या रत्नाने सन्मानित झालेल्या व्यक्तीचा राज्य सरकारकडून पाहुण्याप्रमाणे सन्मान केला जातो आणि त्या व्यक्तीला योग्य सुविधाही दिल्या जातात.

आणखी माहिती वाचा : What is GST in Marathi | जीएसटी म्हणजे काय | What is tax in Marathi

भारतरत्न पदक कसे दिसते? | What does the Bharat Ratna medal look like?

यापूर्वी भारतरत्नचे सुवर्णपदक 35 मिमी गोल होते आणि या सुवर्णपदकावर सूर्याचे चित्र होते आणि या चित्रावर हिंदीत भारतरत्न लिहिले होते. खाली फुलांचा हार होता. त्या भारतरत्नाच्या पाठीवर राष्ट्रीय चिन्ह रेखाटून एक वाक्य लिहिले होते.

यावेळी तुम्हाला भारतरत्नच्या आत तांब्यापासून बनवलेल्या पिंपळाच्या पानावर सूर्यप्रकाश दिसतो, जो आता प्लॅटिनमचा बनलेला आहे आणि भारतरत्न त्याच्या तळाशी चांदीमध्ये लिहिलेले आहे.

भारतरत्न विजेत्यांची यादी | List of Bharat Ratna winners in Marathi

भारतरत्नने सन्मानित महान व्यक्तींची यादी खालीलप्रमाणे आहे –

1. डॉक्टर सर्वपल्ली राधाकृष्णन (1954)
2. चक्रवर्ती राजगोपालाचारी (1954)
3. डॉ. चंद्रशेखर व्यंकट रमण (1954)
4. जवाहरलाल नेहरू (1955)
5. डॉ. मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या (1955)
6. डॉ. भगवान दास (1955)
7. डॉ. धोंडो केशव कर्वे (1958)
8. पं गोविंद बल्लभ पंत (1957)
9. पुरुषोत्तम दास टंडन (1961)
10. डॉ. बिधान चंद्र रॉय (1961)
11. डॉ. राजेंद्र प्रसाद (1962)
12. डॉ. झाकीर हुसेन (1963)
13. कुमारस्वामी कामराज (1976)
14. डॉ. पांडुरंग वामन काणे (1963)
15. लाल बहादूर शास्त्री (1966)
16. इंदिरा गांधी (1971)
17. वराहगिरी व्यंकट गिरी (1975)
18. वराहगिरी व्यंकट गिरी (1975)
19. कुमारस्वामी कामराज (1976)
20. मदर तेरेसा (1980)
21. आचार्य विनोबा भावे (1983)
22. खान अब्दुल गफ्फार खान (1987)
23. मरुदुर गोपालन रामचंद्रन (1988)
24. डॉ भीमराव रामजी आंबेडकर (1990)
25. डॉ. नेल्सन रोलिहलाहला मंडेला (1990)
26. राजीव गांधी (1991)
27. सरदार वल्लभभाई पटेल (1991)
28. मोरारजी रणछोडजी देसाई (1991)
29. सत्यजित रे (1992)
30. जहांगीर रतनजी दादाभॉय टाटा (1992)
31. मौलाना अबुल कलाम आझाद (1992)
32. अरुणा असफ अली (1997)
33. गुलजारी लाल नंदा (1997)
34. डॉ. अबुल पाकीर जैनुलाब्दीन अब्दुल कलाम (1997)
35. मदुराई षण्मुखवादिवु सुब्बुलक्ष्मी (1998)
36. चिदंबरम सुब्रमण्यम (1998)
37. पंडित रविशंकर (1999)
38. लोकप्रिय गोपीनाथ बोरदोलोई (1999)
39. लोकनायक जयप्रकाश नारायण (1999)
40. प्रो. अमर्त्य सेन (1999)
41. उस्ताद बिस्मिल्ला खान (2001)
42. लता दीनानाथ मंगेशकर (2001)
43. पंडित भीमसेन जोशी (2008)
44. सचिन तेंडुलकर (2014)
45. सीएनआर राव (2014)
46. मदन मोहन मालवीय (2015)
47. अटल बिहारी वाजपेयी (2015)
48. भूपेन हजारिका (2019)
49. नानाजी देशमुख (2019)
50. प्रणव मुखर्जी (2019)

भारतरत्न संबंधित काही महत्त्वाच्या गोष्टी | Some important facts about Bharat Ratna

भारतरत्न संबंधित काही महत्त्वाच्या गोष्टी पुढीलप्रमाणे आहेत.

• 1954 पासून आतापर्यंत 48 महान व्यक्तींना भारतरत्न हा सन्मान मिळाला आहे. हा सन्मान दरवर्षी 26 जानेवारी प्रजासत्ताक दिनी राष्ट्रपतींच्या हस्ते प्रदान केला जातो.
• भारतरत्न मिळालेल्या व्यक्तीला व्हीव्हीआयपी दर्जा दिला जातो आणि त्या व्यक्तीला भारतरत्न दिल्यावर त्याला पंतप्रधान, राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, लोकसभा अध्यक्ष, सरन्यायाधीश, राज्यपाल, मुख्यमंत्री, कॅबिनेट मंत्री, माजी पंतप्रधान असा दर्जा दिला जातो. , माजी राष्ट्रपती इ. प्रोटोकॉलमध्ये माजी उपराष्ट्रपती, माजी मुख्यमंत्री आणि संसदेच्या दोन्ही सभागृहातील विरोधी पक्षनेते यांच्यानंतर स्थान दिले जाते.
• भारतरत्न दरवर्षी दिला जाईलच असे नाही. हा सन्मान कधी आणि कसा दिला जाणार हे केंद्र सरकारवर अवलंबून आहे.
• 1966 मध्ये मरणोत्तर भारतरत्न देण्याची तरतूद करण्यात आली. यापूर्वी ही तरतूद नव्हती.
• 13 जुलै 1977 ते 26 जानेवारी 1980 दरम्यान हा सन्मान निलंबित करण्यात आला होता. वर्षभरात फक्त तीन जणांना भारतरत्न दिला जाऊ शकतो.
• क्रीडा क्षेत्रात असामान्य कामगिरी करणाऱ्या खेळाडूंना 2011 पासून भारतरत्न देऊन गौरविण्यात येऊ लागले.
• पहिल्या भारतीय महिला इंदिरा गांधी यांना भारतरत्न प्रदान करण्यात आला.
• भारतरत्न दिले जाणारे सर्वात तरुण व्यक्ती म्हणजे सचिन तेंडुलकर आणि सर्वात वयस्कर डीके कर्वे जी आहेत, ज्यांना वयाच्या 100 व्या वर्षी भारतरत्न देण्यात आला.
• सुभाषचंद्र बोस यांना मरणोत्तर भारतरत्न प्रदान करण्यात आला. सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार एका जनहित याचिकाद्वारे ही मुदत मरणोत्तर मागे घेण्यात आली. कारण सुभाषचंद्र बोस यांच्या मृत्यूबाबत वाद निर्माण झाला होता.
• फक्त भारतीय नागरिकांनाच भारतरत्न दिला जातो. मात्र, ही लेखी तरतूद नाही.
• भारतरत्न प्राप्त करणार्‍या व्यक्तीला आयकर भरावा लागत नाही आणि ती संसदेच्या कोणत्याही कामात भाग घेऊ शकते. आणि ते विशेषतः प्रजासत्ताक दिन आणि स्वातंत्र्यदिनी देखील सहभागी होऊ शकतात.
• भारतरत्न पुरस्कारप्राप्त व्यक्ती जेव्हा भारतातील कोणत्याही राज्याला भेट देतो तेव्हा त्याला पाहुण्यांचा दर्जा दिला जातो.

आणखी माहिती वाचा : Essay on Friends in Marathi | 100, 200 आणि 500 ​​शब्दांमध्ये मित्रांवर निबंध