महात्मा गांधी जयंती निबंध मराठीमध्ये | Essay On Gandhi Jayanti in Marathi

महात्मा गांधी जयंती निबंध मराठीमध्ये| Essay On Gandhi Jayanti in Marathi | Gandhi Jayanti Nibandh Marathi

Essay On Gandhi Jayanti in Marathi : गांधी जयंती हा सण दरवर्षी 2 ऑक्टोबर रोजी मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. महात्मा गांधी यांना राष्ट्रपिता मानले जाते, त्यामुळे त्यांच्या जयंतीनिमित्त देशातील विविध भागात विविध प्रकारचे उत्सव आयोजित केले जातात. महात्मा गांधी यांचा जन्म 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी गुजरात राज्यातील पोरबंदर जिल्ह्यात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव करमचंद गांधी होते ते राजकोटच्या दरबारात दिवाण म्हणून काम करत होते. महात्मा गांधींचा विवाह 13 वर्षांच्या कस्तुरबा गांधींशी वयाच्या अवघ्या 12 व्या वर्षी निश्चित झाला होता. लग्नानंतर महात्मा गांधी बॅरिस्टरचे शिक्षण घेण्यासाठी लंडनला गेले.

शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी काही दिवस मुंबईत कायद्याची प्रॅक्टिस सुरू ठेवली, त्यानंतर त्यांना दक्षिण आफ्रिकेतील एका व्यावसायिकाची केस लढण्यासाठी दक्षिण आफ्रिकेत जावे लागले. ते पत्नीसह दक्षिण आफ्रिकेत गेले आणि तेथील लोकांची दयनीय अवस्था पाहून त्यांनी तेथील लोकांसाठी आंदोलन सुरू केले. अहिंसेच्या आधारे आणि केवळ कायद्याचे ज्ञान दाखवून ब्रिटीशांना त्यांच्या इच्छेनुसार कायदे करायला लावणाऱ्या मोजक्या वकिलांमध्ये महात्मा गांधी सामील झाले. जवळपास २१ वर्षे दक्षिण आफ्रिकेत राहिल्यानंतर ते १९१५ मध्ये पत्नी आणि मुलासह भारतात परतले. ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्यासाठी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (INC) पक्षाचे नेतृत्व केले.

तथापि, लवकरच त्यांची राजकारणातील आवड वाढली आणि ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षात सामील झाले.गांधीजींनी दक्षिण आफ्रिकेत राहणाऱ्या भारतीयांच्या हक्कांसाठी लढा देऊन त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीची सुरुवात केली. त्यांनी तेथे 1893 ते 1914 अशी 21 वर्षे घालवली आणि त्यांची परिस्थिती सुधारण्याचे काम केले. त्यांनी हिंद स्वराज किंवा भारतीय गृहराज्य नावाचे एक पुस्तक देखील लिहिले, ज्याने स्वतंत्र भारतासाठी त्यांची दृष्टी मांडली.

जेव्हा पहिले महायुद्ध सुरू झाले तेव्हा गांधींनी भारतीयांना ब्रिटीश युद्धाच्या प्रयत्नांना पाठिंबा देण्याचे आवाहन केले आणि त्यांचा आत्मविश्वास आणि सहकार्य मिळवले. युद्धानंतर, त्यांनी सविनय कायदेभंग आणि सत्याग्रह (अहिंसक प्रतिकार) यासारख्या शांततापूर्ण पद्धतींचा वापर करून स्वातंत्र्यासाठी त्यांचा लढा सुरू ठेवला. ही तंत्रे भारताच्या आत आणि बाहेर लोकमत जिंकण्यात खूप यशस्वी ठरली. 26 जानेवारी 1930 रोजी गांधीजींनी इंग्रजांनी लादलेल्या मीठ कराच्या निषेधार्थ मीठ गोळा करण्यासाठी समुद्रावर मोर्चा काढला. हा कार्यक्रम सॉल्ट मार्च म्हणून ओळखला गेला आणि स्वातंत्र्य चळवळीला पाठिंबा मिळण्यास मदत झाली. 1932 मध्ये गांधीजींनी हिंदूंशी भेदभाव करणाऱ्या ब्रिटिश धोरणांचा निषेध करण्यासाठी उपोषण सुरू केले. यामुळे स्वातंत्र्यासाठी सार्वजनिक समर्थन मिळविण्यातही मदत झाली.

अहिंसा आणि सत्याग्रहाच्या अनेक भिन्न कल्पना आहेत, परंतु त्या सर्वांचे ध्येय एकच आहे: शांततापूर्ण मार्गाने न्याय मिळवणे. अहिंसक प्रतिकार हे अत्याचार आणि अन्यायाविरूद्ध एक शक्तिशाली शस्त्र आहे आणि सामाजिक बदल घडवून आणण्यासाठी इतिहासात यशस्वीरित्या वापरले गेले आहे. सत्याग्रह किंवा सत्य-शक्ती ही संकल्पना महात्मा गांधींनी भारतात ब्रिटीश वसाहतवादाचा प्रतिकार करण्याचा मार्ग म्हणून विकसित केली होती. सत्याग्रह हा विश्वासावर आधारित आहे की सत्य हिंसेपेक्षा अधिक शक्तिशाली आहे आणि अहिंसक प्रतिकार सकारात्मक सामाजिक बदल घडवून आणू शकतो.

गांधीजींनी भारतीय स्वातंत्र्य आणि नागरी हक्कांसाठीच्या त्यांच्या मोहिमांमध्ये सत्याग्रहाचा अतिशय प्रभावीपणे वापर केला.आजही अहिंसा आणि सत्याग्रहाच्या कल्पना आपल्या न्याय आणि समतेच्या लढ्यात समर्पक आहेत. ज्या जगात हिंसाचार सामान्य आहे, तेथे शांतता शक्य आहे हे आपण लक्षात ठेवले पाहिजे. आपण प्रेम आणि करुणेच्या बळावर द्वेष आणि कट्टरतेच्या विरोधात उभे राहिले पाहिजे. अधिक न्याय्य आणि शांत जगासाठी आपण आपला शोध कधीही सोडू नये.

गांधी जयंती दोन मुख्य तत्त्वे साजरी करतात: सत्य आणि अहिंसा. गांधींचा जीवनाच्या सर्व पैलूंमध्ये सत्य आणि प्रामाणिकपणावर विश्वास होता, तसेच लोकांनी इतरांशी संवाद साधताना अहिंसक असणे आवश्यक आहे. न्याय आणि शांततामय समाज निर्माण करण्यासाठी ही तत्त्वे आवश्यक आहेत असे त्यांना वाटले. म्हणून गांधी जयंती अधिक सुसंवादी जग प्राप्त करण्याचा मार्ग म्हणून या मूल्यांना प्रोत्साहन देते.

गांधीजींना मिळालेले मोठे यश किंवा पुरस्कार

• गांधीजींना 1948 मध्ये नोबेल शांतता पुरस्कार मिळाला होता
• त्यांना 1930 मध्ये टाईम मॅगझिनच्या मॅन ऑफ द इयर म्हणून घोषित करण्यात आले
• गांधीजींना 1948 मध्ये मरणोत्तर भारतरत्न हा भारताचा सर्वोच्च नागरी सन्मान प्रदान करण्यात आला.
• त्यांना 1989 मध्ये मानवी हक्कांसाठी राफ्टो पुरस्कारानेही सन्मानित करण्यात आले होते
• गांधीजींना 1915 मध्ये ब्रिटीश सरकारने नाइटहूड ही पदवी देऊन सन्मानित केले होते, परंतु नंतर त्यांनी 1922 मध्ये त्याग केला.

गांधी जयंती हा भारतातील एक भव्य उत्सव आहे. हा सण प्रत्येक राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशात होतो, जिथे महात्मा गांधींच्या स्मृतीचा सन्मान करण्यासाठी प्रार्थना सेवा किंवा श्रद्धांजली आयोजित केली जाते. ते अनेक चांगल्या गोष्टींसाठी जबाबदार माणूस होते, ज्यात वंशवादाविरुद्धच्या त्याच्या वचनबद्धतेचा समावेश आहे, ज्याला आपण आजही पाहतो, जरी तो गेला तरीही. या घटना सर्व शाळांमध्ये घडतात – सरकारी संस्था आणि खाजगी दोन्ही; स्मृती समारंभही तिथे पाहता येतात. लेखन, कला आणि इतर उपक्रमांच्या स्पर्धा जगभरात आयोजित केल्या जातात. या स्पर्धांसाठी किंमतीही वितरीत केल्या जातात.

अनेक शाळा आणि विद्यापीठांमधील विद्यार्थी महात्मा गांधींच्या प्रवासाविषयीची नाटके आणि माहितीपटही पाहतात. परिणामी तरुणांना अहिंसक जीवनशैली जगण्यास प्रोत्साहित केले जाते. याव्यतिरिक्त, गांधीजींची आवडती भजने (हिंदू भक्तिगीते) गाण्याची संधी असते. उत्सव म्हणून गांधीजींचे स्मारक फुलांनी आणि हारांनी सजवण्यात आले आहे. गांधी जयंती साजरी केली जाते महात्मा गांधींचे उत्कृष्ट चरित्र. या दिग्गज व्यक्तिमत्वाच्या जीवनाबद्दल थांबून कौतुक करण्याची ही एक संधी आहे. या दिवशी प्रत्येकाने त्यांच्यासारखे जीवन जगण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. वास्तविक, गांधी जयंती हा भारतामध्ये देशभक्तीचा दिवस मानला जातो.

गांधी जयंती हा देशाच्या महान नायकाचा सन्मान करणारा राष्ट्रीय सण आहे, ज्यांनी लाखो लोकांच्या हक्कांसाठी लढा दिला आणि ब्रिटीश साम्राज्यापासून भारताला मुक्त केले. शिवाय, गांधी जयंती ही भारताच्या तीन राष्ट्रीय सुट्ट्यांपैकी एक आहे. संयुक्त राष्ट्र संघाने 2 ऑक्टोबर हा आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिन म्हणून घोषित केला. हा सण खरंच भारतातील एक महत्त्वाचा प्रसंग आहे.

आणखी माहिती वाचा : Essay on Mother in Marathi | माझी आई निबंध मराठीमध्ये