ग्रीन टीचे 16 फायदे आणि तोटे | 16 Green Tea Benefits and Disadvantages | ग्रीन टी बद्दल पूर्ण माहिती
फिटनेस आणि आरोग्याचा विचार केला तर ग्रीन टीचे फायदे नाकारता येत नाहीत. ग्रीन टीच्या आरोग्यदायी फायद्यांमुळे जगभरात त्याचा ट्रेंड वाढत आहे. त्यावर केलेल्या अनेक अभ्यासांतून त्याचे औषधी गुणधर्मही अधोरेखित झाले आहेत, ज्याची आपण स्टाइलक्रेसच्या या लेखात चर्चा करणार आहोत. या लेखात ग्रीन टीचे फायदे तर सांगितले आहेतच पण ग्रीन टीचा वापर आणि त्यासंबंधी आवश्यक माहितीही शेअर केली आहे. तसेच ग्रीन टीचे तोटे देखील लेखाच्या शेवटी सांगितले आहेत. (Benefits of Green Tea in marathi)
वाचकांनी हे लक्षात घ्यावे की ग्रीन टीचे फायदे जरी अनेक असले तरी लेखात दिलेल्या कोणत्याही आजारांवर तो वैद्यकीय उपचार म्हणून मानता येणार नाही. ग्रीन टीचे फायदे केवळ शारीरिक समस्या टाळण्यात आणि त्यांचे परिणाम काही प्रमाणात कमी करण्यासाठी उपयुक्त भूमिका बजावू शकतात.
ग्रीन टीचे फायदे – (Benefits of Green Tea in marathi)
ग्रीन टीचे अनेक फायदे आहेत. हे लठ्ठपणा आणि मधुमेहावर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करू शकते आणि कर्करोगासारख्या घातक रोगांचा धोका टाळण्यास देखील काही प्रमाणात मदत करू शकते. ग्रीन टीचे फायदे अंतर्गत आरोग्य तसेच त्वचा आणि केसांसाठी प्रभावी ठरू शकतात. खाली ग्रीन टी शारीरिक फायद्यांचे तपशीलवार वर्णन आहे.
ग्रीन टीचे आरोग्यासाठी काय फायदे होऊ शकतात ते खाली वाचा.
वजन कमी करण्यासाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for weight loss)
वजन कमी करण्यासाठी ग्रीन टी फायदेशीर ठरू शकतो. यामध्ये असलेले अँटी-ऑक्सिडंट चयापचय वाढवून वजन कमी करण्यास मदत करू शकते. एनसीबीआय (The National Center for Biotechnology Information) च्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, मध्यम तीव्रतेच्या व्यायामासह ग्रीन-टी पिल्याने फॅट ऑक्सिडेशन (फॅट बर्निंग) होऊ शकते, ज्यामुळे लठ्ठपणा नियंत्रित करण्यात मदत होऊ शकते.
याव्यतिरिक्त, दुसर्या अभ्यासात, ग्रीन टीमध्ये कॅटेचिन आणि कॅफिनच्या मिश्रणाचा वापर वजन कमी करण्यासाठी आणि वजन संतुलन राखण्यासाठी काही सकारात्मक परिणाम दर्शवू शकतो
त्याच वेळी, दुसर्या संशोधनानुसार, स्थूल व्यक्तींमध्ये ग्रीन टीचा वजन कमी करण्याचा परिणाम खूपच कमी असल्याचे आढळून आले आहे. अशा स्थितीत वजन कमी करण्यासाठी केवळ ग्रीन टीवर अवलंबून राहणे योग्य नाही, तर योग्य आहार, नियमित व्यायाम आणि योगासने करणेही आवश्यक आहे.
मेंदूसाठी ग्रीन टी पिण्याचे फायदे (Benefits of drinking green tea for the brain)
ग्रीन टीचे सेवन मेंदूसाठीही फायदेशीर ठरू शकते. वास्तविक, या विषयावर केलेल्या एका संशोधनात असे समोर आले आहे की, ग्रीन टी चिंता कमी करण्यासोबतच मेंदूचे कार्य सुधारू शकते. याव्यतिरिक्त, ते एकाग्रता वाढवण्यामध्ये सकारात्मक प्रभाव देखील दर्शवू शकते. संशोधन असे सूचित करते की या सर्व फायद्यांमागे हिरव्या रंगात असलेले कॅफीन आणि एल-थेनाइन (l-theanine – एक प्रकारचे रसायन) यांचा एकत्रित परिणाम असू शकतो अशा स्थितीत याचे सेवन संतुलित प्रमाणात करा.
तोंडाच्या स्वास्थ्य साठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for oral health)
ग्रीन टीचे सेवन तोंडाच्या स्वास्थ्य साठीही फायदेशीर ठरू शकते. याच्या वापराने तोंडाचा संसर्ग टाळता येतो. एका भारतीय अभ्यासानुसार, ग्रीन टी कॅटेचिन पी. जिंजिवलिस (P. gingivalis)आणि प्रीव्होटेला इंटरमीडिया (Prevotella Intermedia) आणि प्रीव्होटेला निग्रेसेन्स (Prevotella Nigrescens) सारख्या इतर तत्सम जीवाणूंच्या वाढीस प्रतिबंध करू शकतात. हे सर्व जीवाणू तोंडाच्या स्वास्थ्य वर परिणाम करू शकतात.
यासोबतच, आणखी एका संशोधनात असे आढळून आले की, ग्रीन टी बॅक्टेरियाच्या प्लेकवर नियंत्रण ठेवून दात किडणे टाळू शकते. ग्रीन टीमध्ये असलेले पॉलीफेनॉल तोंडात प्लेक तयार होण्यापासून रोखण्यासाठी अँटी-प्लेक एजंट म्हणून काम करू शकतात . ग्रीन-टीने तोंड धुणे खूप फायदेशीर ठरू शकते, परंतु या संदर्भात एकदा डॉक्टरांचा सल्ला घेणे चांगले आहे .
आणखी माहिती वाचा :केळी आणि दूध एकत्र घेणे योग्य आहे का? | तज्ञांकडून शिका | मराठी सल्ला
मधुमेहासाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for diabetes)
ग्रीन टी पिण्याच्या फायद्यांमध्ये मधुमेहाचा प्रतिबंध देखील समाविष्ट आहे. खरं तर, जपानमधील एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की जे लोक दररोज सहा किंवा अधिक कप ग्रीन टी पितात त्यांना टाइप 2 मधुमेहाचा धोका 33% कमी असतो तुलना ने जे लोक दररोज एक कप पेक्षा कमी ग्रीन टी पितात.
कोलेस्ट्रॉलसाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for cholesterol)
हार्वर्ड मेडिकल स्कूलच्या अहवालानुसार, ग्रीन टी हानिकारक कोलेस्टेरॉलच, ज्यामुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो त्याच्या पातळी ला कमी करू शकते, आत्तापर्यंत, कॅटेचिन (हिरव्या चहामध्ये असलेले पॉलीफेनॉल) असलेल्या कॅप्सूलवर बहुतेक अभ्यास केले गेले आहेत. ते थेट कितपत फायदेशीर ठरेल यावर अधिक संशोधनाची गरज आहे.
रोग प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea to boost immunity)
ग्रीन टीच्या सेवनाने रोगप्रतिकारशक्ती वाढण्यासही मदत होते. शरीराची प्रतिकारशक्ती मजबूत करण्यासोबतच ते शरीराला मुक्त रॅडिकल्सपासून वाचवण्यातही मदत करू शकते.
अल्झायमरसाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for Alzheimer’s)
ग्रीन टीच्या सेवनाने अनेक मानसिक आजारांचा धोकाही कमी होतो. अल्झायमर हा त्यापैकीच एक आजार आहे. या आजारात व्यक्तीची स्मरणशक्ती दिवसेंदिवस कमकुवत होऊ लागते आणि निर्णय घेण्याची क्षमताही कमी होते. अशा परिस्थितीत हा आजार टाळण्यासाठी ग्रीन टीचे सेवन केले जाऊ शकते. यामध्ये असलेले पॉलिफेनॉल, एपिग्लोकैटेचिन-3-गैलेट (epigallocatechin-3-gallate) या कामात फायदा होऊ शकतो. सध्या तरी यावर संशोधनाची गरज आहे
कर्करोगासाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for cancer)
नॅशनल कॅन्सर इन्स्टिट्यूटच्या मते, पॉलीफेनॉल (कॅटिचिन) चहाच्या कर्करोगविरोधी गुणधर्मांसाठी जबाबदार असतात. यापैकी सर्वात विश्वासार्ह आहे EGCG (epigallocatechin-3-gallate). हे मुक्त रॅडिकल्सशी लढा देऊ शकते आणि डीएनएच्या नुकसानापासून पेशींचे संरक्षण करू शकते. ग्रीन टीमध्ये असलेले पॉलिफेनॉल रोगप्रतिकारक शक्तीची प्रक्रिया देखील सुधारू शकतात.
प्राण्यांवर केलेल्या आणखी एका अभ्यासानुसार, ग्रीन-टी विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाच्या जोखमीपासून (फुफ्फुस, त्वचा, स्तन, यकृत, पोट आणि आतडे) संरक्षण करण्यास मदत करू शकते. तसेच, ग्रीन-टी कर्करोगाच्या पेशींचा प्रसार रोखण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरू शकतो . त्याचबरोबर कर्करोग हा एक गंभीर आजार आहे याकडेही आपण दुर्लक्ष करू शकत नाही. त्याच्या उपचारासाठी केवळ घरगुती उपचारांवर अवलंबून राहणे योग्य नाही. यासाठी योग्य वैद्यकीय उपचारांना प्रथम प्राधान्य असले पाहिजे, घरगुती उपायांनीच कर्करोगाच्या लक्षणांपासून काही प्रमाणात आराम मिळतो.
रक्तदाबासाठी ग्रीन टी पिण्याचे फायदे (Benefits of drinking green tea for blood pressure)
ब्लड प्रेशरसाठीही ग्रीन टी फायदेशीर ठरू शकतो. खरं तर, NCBI वेबसाइटवर प्रकाशित केलेल्या संशोधनानुसार, ग्रीन टीच्या सेवनाने रक्तदाब कमी होऊ शकतो . दुसरीकडे, दुसर्या संशोधनानुसार, जास्त वजन असलेल्या आणि लठ्ठ प्रौढांमध्ये, ग्रीन टी किंवा जीटीई (GTE– ग्रीन टी एक्स्ट्रॅक्ट) सप्लिमेंटेशनमुळे बीपीमध्ये एक लहान, परंतु लक्षणीय घट झाल्याचे आढळून आले आहे. सध्या या विषयावर अधिक अभ्यासाची गरज आहे. जर कोणी ते पहिल्यांदाच घेत असेल तर एकदा डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. तसेच, जर एखाद्याला कमी रक्तदाबाची समस्या असेल तर ग्रीन टीचे सेवन टाळणे चांगले.
गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल विकारांसाठी ग्रीन टी (Green tea for gastrointestinal disorders)
गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल डिसऑर्डर (पोट किंवा पचन समस्या) साठी देखील ग्रीन टीचे सेवन फायदेशीर ठरू शकते. एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की ग्रीन टीमधील कॅटेचिन गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल ट्रॅक्टमध्ये चांगले शोषले जातात आणि रोगांविरुद्धच्या लढ्यात मदत करू शकतात. अशा परिस्थितीत गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल विकार टाळण्यासाठी ग्रीन टीचा दैनंदिन जीवनात समावेश केला जाऊ शकतो. (Benefits of Green Tea in marathi)
हाडांसाठी ग्रीन टी पिण्याचे फायदे (Benefits of drinking green tea for bones)
ग्रीन टीचे सेवन हाडांसाठीही फायदेशीर ठरू शकते. हे ग्रीन टीमध्ये असलेल्या बायोएक्टिव्ह संयुगेमुळे असू शकते. वास्तविक, त्याचे सेवन हाडांची खनिज घनता सुधारून फ्रॅक्चरचा धोका कमी करू शकते. दुसरीकडे, ते ऑस्टिओक्लास्टिक क्रियाकलाप (हाड मोडण्याची प्रक्रिया) कमी करून ऑस्टिओब्लास्टिक क्रियाकलाप सुधारू शकते.
दीर्घायुष्यासाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of Green Tea for Longevity)
ग्रीन टीचे अनेक फायदे आहेत, दीर्घायुष्य हा देखील त्यातील एक फायदा आहे. ग्रीन टी रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवून अनेक रोगांपासून संरक्षण करू शकतो. आम्ही वर नमूद केल्याप्रमाणे, हाडांच्या समस्या, कर्करोग आणि मधुमेह यांसारख्या आजारांपासून बचाव करण्यासाठी ग्रीन टी उपयुक्त ठरू शकतो. दुसरीकडे, एका अमेरिकन अभ्यासानुसार, कॅफीनच्या सेवनामुळे अनेक शारीरिक समस्याही उद्भवू शकतात. संशोधनानुसार, कॅफिनच्या अतिसेवनामुळे झोपेची समस्या, अस्वस्थता, शरीरात कॅल्शियमची कमतरता आणि फ्रॅक्चरचा धोकाही वाढू शकतो. या आधारावर, ग्रीन टी वय वाढवण्यासाठी उपयुक्त आहे की नाही हे स्पष्टपणे सांगणे कठीण आहे. अशा स्थितीत, मर्यादित प्रमाणात सेवन केल्याने रोगांचा धोका कमी होण्यास मदत होते, ज्यामुळे वृद्धत्व वाढण्यास मदत होते, असा अंदाज लावला जाऊ शकतो.
हृदयासाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for the heart)
हार्वर्ड मेडिकल स्कूलच्या अहवालानुसार ग्रीन टी हृदयासाठी फायदेशीर ठरू शकते. याच्या सेवनाने हृदयरोगही टाळता येतो. 40,530 जपानी प्रौढांच्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की जे दररोज पाच कप पेक्षा जास्त ग्रीन टी पितात त्यांना हृदयविकाराचा झटका किंवा पक्षाघाताने मृत्यू होण्याचा धोका दररोज एक कप पेक्षा कमी ग्रीन टी पिणाऱ्यांच्या तुलनेत 26 टक्के कमी असतो. सर्व कारणांमुळे मृत्यूचे प्रमाण १६ टक्के कमी होते. दुसरीकडे, एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की चहामध्ये असलेले कॅटेचिन एथेरोस्क्लेरोसिस (धमन्यांमध्ये प्लेक तयार होणे) सारख्या रोगांचा धोका कमी करू शकतात. सध्या, या विषयावर अधिक संशोधन आवश्यक आहे (Benefits of Green Tea in marathi)
तणावाखाली ग्रीन टी पिण्याचे फायदे (Benefits of drinking green tea under stress)
उंदरांवर केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की ग्रीन टीमध्ये असलेले पॉलीफेनॉल अँटीडिप्रेसंट प्रभाव निर्माण करतात. ताणतणावाच्या प्रसंगी त्याचे अँटीडिप्रेसंट गुणधर्म फायदेशीर ठरतात. दुसरीकडे, ग्रीन टीमध्ये असलेले कॅफिन देखील तणावाच्या उपचारांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकते. कमी कॅफिन असलेल्या ग्रीन टीचे सेवन केल्याने तणावाच्या समस्येपासून काही प्रमाणात आराम मिळतो. सध्या या संदर्भात अधिक वैज्ञानिक अभ्यासाची गरज आहे.
त्वचेसाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for skin)
आरोग्यासोबतच ग्रीन टीचे त्वचेसाठीही फायदे आहेत. प्राण्यांच्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की ग्रीन टीच्या अर्काचे सेवन किंवा वापर केल्याने हानिकारक अल्ट्राव्हायोलेट किरणांमुळे त्वचेच्या गाठींचा धोका कमी होतो. त्यात दाहक-विरोधी गुणधर्म देखील आहेत, जे कॅन्सर प्रमाणेच कार्य करू शकतात. त्यात असलेले पॉलीफेनॉल एपिगॅलोकेटचिन-३-गॅलेट (EGCG, epigallocatechin-3-gallate) यासाठी जबाबदार असू शकते.
कसे वापरायचे
ग्रीन टी बॅग एक चतुर्थांश कप थंड पाण्यात सुमारे पाच मिनिटे भिजवा.
वेळ झाल्यावर चहाची पिशवी बाहेर काढा आणि ग्रीन टीच्या पाण्यात दोन चमचे गुलाबजल घाला.
आता कापसाच्या मदतीने हे मिश्रित पाणी झोपण्यापूर्वी चेहरा स्वच्छ करण्यासाठी वापरा.
उरलेले पाणी पुढील वापरासाठी फ्रीजमध्ये ठेऊ शकतात
केसांसाठी ग्रीन टीचे फायदे (Benefits of green tea for hair)
ग्रीन टी केसांसाठीही फायदेशीर ठरू शकते. युनिव्हर्सिटी ऑफ मेडिसिन अँड सायन्स (लॉस एंजेलिस) च्या संशोधनात, जेव्हा उंदरांना ग्रीन टी पॉलिफेनॉलचा अर्क पाण्यात दिला गेला तेव्हा त्यांच्यामध्ये केसांची वाढ दिसून आली. त्याच वेळी, केसांच्या वाढीमध्ये कोणतीही सुधारणा दिसून आली नाही ज्यांना फक्त पाणी दिले गेले होते. तथापि, ही चाचणी प्राण्यांवर केली गेली आहे आणि त्याचा मानवांवर किती परिणाम होऊ शकतो हे जाणून घेण्यासाठी आणखी अभ्यास करणे आवश्यक आहे. केसांसाठी ग्रीन टीचा वापर खाली नमूद करा
कसे वापरायचे
अर्धा लिटर पाण्यात तीन ते चार ग्रीन टी पिशव्या टाका.
पाच ते दहा मिनिटांनी ग्रीन टी-बॅग बाहेर काढा.
शाम्पू आणि कंडिशनरनंतर ग्रीन टीच्या पाण्याने केस धुवा.
ही प्रक्रिया आठवड्यातून दोन ते तीन वेळा पुनरावृत्ती केली जाऊ शकते.
आता ग्रीन टीमध्ये असलेल्या पोषक तत्वांबद्दल जाणून घेऊया.
ग्रीन टीचे तोटे (Disadvantages of green tea)
ग्रीन टीचे अनेक फायदे आहेत, पण त्याचे जास्त सेवन करण्याचे काही तोटेही आहेत. खाली ग्रीन टीच्या दुष्परिणामांबद्दल जाणून घ्या, हे जाणून घ्या की, ग्रीन टी पिण्यापासून दूर राहण्याचा अवलंब केला जाऊ शकतो.
ग्रीन टीचे सेवन केल्याने पोटदुखी, मळमळ आणि यकृताचा त्रास होऊ शकतो.
ग्रीन टीमध्ये कॅफिन असते, त्यामुळे त्याचे जास्त सेवन केल्याने निद्रानाश, डोकेदुखी, हादरे आणि चिंता यांसारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
ग्रीन टीमध्ये टॅनिक अॅसिड नावाचे तत्व असते, ज्यामुळे दातांवर डाग पडू शकतात.
गरोदरपणात ग्रीन टीचे सेवन करण्यापूर्वी वैद्यकीय सल्ला घ्या. त्यात कॅफीन असते आणि गर्भधारणेदरम्यान 300 मिलीग्रामपेक्षा जास्त कॅफिनचे सेवन केल्यास गर्भधारणेचा कालावधी वाढू शकतो.
ग्रीन टीचे फायदे जाणून घेतल्यानंतर तो पिण्याची मजा काही औरच असते. ज्यांनी अद्याप आहारात याचा समावेश केलेला नाही ते कधीही ते पिणे सुरू करू शकतात. मात्र, ग्रीन टीचे जास्त सेवन केल्याने त्याचे तोटेही आहेत, त्यामुळे लोकांनी आपल्या आरोग्याचा विचार करून त्याचे मर्यादित प्रमाणात सेवन करावे. याशिवाय, वाचकांनी हेही लक्षात घ्यावे की ग्रीन टी पिण्याचे फायदे वरील समस्यांचे परिणाम काही प्रमाणात कमी करण्यास मदत करतात, परंतु ग्रीन टी हा कोणत्याही रोगावर वैद्यकीय उपचार नाही. आशा आहे की हा लेख तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरेल.
Leave a Reply